مشهد
مشهد دومین شهر پهناور، دومین شهر پرجمعیت ایران و مرکز استان خراسان رضوی است. این شهر چهارمین پایتخت در تاریخ معاصر ایران بوده و اکنون با بودن «حرم امام رضا» در آن، مقصد نخست مسافران زائر شیعه ایرانی و خاورمیانه‌ای شمرده می‌شود و «پایتخت معنوی ایران» لقب گرفته است.
آنچه باید بدانید
مشهد (Mash'had) کلان‌شهری در شمال شرقی ایران و مرکز استان خراسان رضوی است. این شهر در زمان افشاریان، پایتخت ایران بود. مشهد دومین شهر پهناور ایران بعد از تهران می‌باشد. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ این شهر با ۳٬۱۳۱٬۵۸۶ تن جمعیت دومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران است.
این شهر به واسطه وجود حرم علی بن موسی‌الرضا، هشتمین امام مذهب شیعه، سالانه پذیرای بیش از ۳۲ میلیون زائر از داخل و بیش از دو میلیون زائر از خارج از کشور است. مشهد تنها در فصل تابستان سال ۱۳۸۹ پذیرای بیش از ۱۳ میلیون مسافر بوده‌است. آمار نشان می‌دهد وجود آرامگاه علی بن موسی الرضا در مشهد موجب شده است که به طور میانگین هر ایرانی، هر سه سال یک‌بار به مشهد سفر کند. مساحت شهر مشهد درآخرین تغییرات سال ۱۳۹۲ حدود ۵۶۰ کیلومتر مربع می‌باشد.
شهر مشهد دارای آب و هوای متغیر، اما معتدل و متمایل به سرد و خشک است و از تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های سرد و مرطوب برخوردار است. بیشینهٔ درجه حرارت در تابستان‌ها ۴۳ درجه بالای صفر و کمینهٔ آن در زمستان‌ها ۲۳ درجه زیر صفر است.
تاریخچه
به باور شیعیان، علی بن موسی الرضا پس از قتل به دست مأمون، خلیفهٔ عباسی، در سال ۲۰۳ هـ. ق، در آرامگاه هارونی سناباد به خاک سپرده شد. از آن پس «سناباد نوغان» به نام «مشهدالرضا» خوانده شد.
به مرور زمان، به‌ویژه در زمان شاه تهماسب صفوی، بر پهنه مشهد افزوده شد. سلاطین صفوی که در اعتلای شعائر مذهب شیعه سعی وافر داشتند، خراسان و بخصوص مشهد را مورد توجه خاص قرار دادند. بر همین اساس، هرات در عهد شاه اسماعیل اول از دارالملک خراسان خارج شد و شهر مشهد جای آن را گرفت.
مشهد در زمان سلطنت نادر به اوج خود رسید. نادر مشهد را به پایتختی برگزید زیرا با توجه به گسترش زیاد متصرفاتش در شرق، مشهد از اصفهان، پایتخت صفویان، دارای مرکزیت بهتری بود. او یکی از بانیان بزرگ حرم علی بن موسی الرضا به شمار می‌آید. نادر به شکرانهٔ پیروزی بر ملک محمود سیستانی، گلدستهٔ طلایی در جنوب صحن عتیق (انقلاب فعلی) و شمال غربی گنبد بنا کرد. در همان زمان گلدستهٔ شاه تهماسبی را -که در سمت دیگر صحن قرار داشت- برای این که با گلدستهٔ مذکور متناسب باشد خراب کرد و تجدید بنا نمود. هنگامی که نادر با غنایم فراوان از هند بازگشت هدایای زیادی به حرم عرضه داشت و دستور داد ایوان امیرعلیشیر نوایی را از نو بنا کنند و با الواح زرین بپوشانند که اکنون به نام ایوان طلای نادری مشهور است. سقاخانه وسط صحن نیز به امر وی بنا گردید. همچنین چهارصد جلد کتاب به کتابخانه آستان قدس اهدا کرد که بدین ترتیب در شمار بزرگترین واقفین حرم درآمد.
ورود
با هواپیما
فرودگاه بین‌المللی شهید هاشمی‌نژاد مشهد
نوشتار اصلی: فرودگاه شهید هاشمی‌نژاد
این فرودگاه بعنوان دومین فرودگاه پرترافیک کشور روزانه به حداقل ۱۷۰ حداکثر ۲۴۰ پرواز سرویسها ی هوانوردی آرایه نموده و بطور متوسط روزانه تعداد ۲۲۰۰۰ نفر مسافر داخلی و خارجی از این فرودگاه استفاده می‌نمایند که بالغ بر ۲۰٪ آن مسافرین خارجی می‌باشند.
این فرودگاه به ۳۴ مسیر داخلی و ۲۰ مسیر خارجی پروازمستقیم دارد.
تعداد ۱۷ شرکت هواپیمایی داخلی و ۱۰ شرکت خارجی در این فرودگاه فعالیت دارند.
با قطار
راه‌آهن شهر مشهد در مرکز آن و در نزدیکی حرم علی ابن موسی الرضا واقع شده‌است
با خودرو
- از شمال، از شهرستان کلات و جاده مشهد کلات
- از شمال شرق، از شهرستان سرخس و جاده مشهد سرخس
- از جنوب شهرستان تربت حیدریه
- از جنوب شرق، از شهرستان نیشابور و از دو راه آزادراه مشهد-باغچه و راه مشهد مُلک آباد
- از جنوب شرق، از شهرستان فریمان و تربت جام و مرز کشور افغانستان
- از جنوب غرب، از شهرستان طرقبه شاندیز
- از شمال غرب، از شهرستان چناران و جاده قوچان
با اتوبوس
- از شمال، پایانه معراج
- از جنوب، پایانه امام رضا
- از شرق، پایانه راه ابریشم
اتوبوسهای تندرو در مشهد، خدمات ویژه‌ای برای مسافران و زائران دارند. در خیابان امام رضا، خط تندروی اتوبوس، مستقیماً از پایانه مسافربری از حرم امام رضا می‌گذرد. بلیت‌ها، همگی کارتی هستند.
گشتن
حمل و نقل داخلی مشهد، توسط سامانهٔ تاکسی‌رانی و اتوبوسرانی و قطار شهری انجام می‌شود. اگر در هتل اقامت کنید ممکن است خدماتی مثل حمل‌ونقل رایگان به فرودگاه و سرویس حرم جزء وظایف خدماتی هتل اقامتی شما باشد.
خیابان‌ها
| نام دولتی | نام مردمی |
|---|---|
| خیابان دیالمه خیابان رضا خیابان ابوذر غفاری خیابان پاسداران خیابان امام خمینی خیابان آخوند خراسانی خیابان شهید اندرزگو خیابان امام رضا میدان پانزده خرداد میدان طالقانی میدان شریعتی میدان بیت المقدس میدان بسیج مستضعفین | خیابان خسروی خیابان سی‌متری اول خیابان سی‌متری دوم خیابان جم خیابان ارگ خیابان خاکی خیابان خسروی نو خیابان تهران فلکه ضد میدان احمد آباد میدان تقی آباد فلکه آب فلکه برق |
- از طریق نقشه آنلاین مشهد می‌توانید به موارد زیر دسترسی داشته باشید:
- ترافیک آنلاین
- دوربین‌ها
- پارکینگ‌ها
- حمل و نقل و ترافیک
- مناطق شهرداری
- محدوده طرح ترافیک
- جایگاه‌های CNG
- مراکز معاینه فنی
- پایانه‌های مسافربری
- قطار شهری
- ایستگاه دوچرخه
- پارکینگ معلولین
- جایگاه‌های بنزین
راهنمای خطوط اتوبوس
- پایانه آزادی
- پایانه وکیل‌آباد
- پایانه معراج
- پایانه انقلاب اسلامی
- پایانه فردوسی
- پایانه الهیه
- پایانه غدیر
- پایانه فرودگاه
- پایانه فلسطین
- پایانه امام رضا (ع)
- پایانه صبا
- پایانه خواجه ربیع
- پایانه زکریا
- پایانه شهید مفتح
- پایانه شهداء
- پایانه راه آهن
- پایانه میامی
- پایانه مصلی
- پایانه شهید هاشمی نژاد
- پایانه عدالت
- پایانه طبرسی
- پایانه گردشگری
- پایانه شریعتی
با مترو
قطار شهری مشهد: مشهد دومین شهر ایران است که با افتتاح خط یک قطار شهری، سیستم حمل و نقل ریلی به درون آن پا گذاشت با قطار شهری مشهد می‌توان مسیری غربی-شرقی را از ابتدای جاده طرقبه تا پایانه غدیر طی کرد. هزینه ورودی به ازای میزان سفر ثابت می‌باشد.
انواع بلیت‌های شرکت بهره‌برداری قطار شهری مشهد وحومه
تابلوها و علائم موجود در ایستگاهها و قطار
با تاکسی
با توجه به وجود محدودیت‌های ترافیکی برای خودروهای شخصی، استفاده از تاکسی مناسب تر است. به خصوص اینکه تاکسی‌های مشهد از تاکسی متر استفاده می‌کنند و مسافر می‌تواند مطمئن باشد که به او اجحاف نمی‌شود.
با ماشین
با توجه به شلوغی شهر و ترافیک بالا در ساعت‌های پیک تردد، بهتر است از تاکسی، قطار شهری و اتوبوس استفاده نمایید. مخصوصاً در محدوده اطراف حرم امام رضا بدلیل ترافیک بالا و محدودیت‌های ترافیکی، استفاده از وسیله شخصی پیشنهاد نمی‌شود.
جاذبه‌های گردشگری
حرم علی ابن موسی الرضا
حرم بزرگترین و مشهورترین مکان دیدنی مشهد است. معماری فوق‌العاده، فضای آرامش‌بخش و سرشار از معنویت برای زائران این امام است. حتی اگر فردی مذهبی هم نباشید، بازدید از آنجا، خاطره‌ای به یاد ماندنی برای شما خواهد بود.
خلوت‌ترین زمان در حرم، پیش از نماز صبح است.
اگرچه در کنار حرم، مکانی برای نگهداری رایگان وسایل شما وجود دارد، بهتر است پیش از رفتن به حرم، چمدان‌های خود را در هتل محل اقامتتان بگذارید. برای زیارت حرم امکان رفت و آمد با وسایل نقلیه مختلف فراهم است، مسافران می‌توانند از ایستگاه مترو میدان بسیج استفاده کنند، همچنین امکان استفاده از اتوبوس تقریباً از هر پایانه‌ای امکان‌پذیر است، مهمترین خطوطی که عدهٔ بسیاری از مسافران از آن استفاده می‌کنند می‌توان به خط ۱۲و۱۲/۱ (از پایانه وکیل آباد)، خط ۶ تندرو (از میدان فردوسی)، خطوط BRT از پایانه طبرسی و پایانه امام رضا و خط ۵۰ (میدان شهدا) اشاره کرد.
آرامگاه فردوسی و اخوان ثالث
آرامگاه فردوسی و اخوان ثالث در حومهٔ مشهد در نزدیکی روستای پاژ شهر توس قرار دارد. در کنار آن یک موزه برقرار است؛ و همچنین محوطهٔ وسیعی برای قدم زدن و چایخانه.
موزه‌ها
- موزه نادری.
- موزه بزرگ تاریخ طبیعی خراسان.
- موزه علوم و تاریخ طبیعی مشهد.
- موزه آب.
- موزه توس (موزه فردوسی).
- موزه‌های آستان قدس رضوی. شامل موزه‌های فرش، سکه و تمبر، نقاشی و...
مناطق تاریخی
- مسجد گوهرشاد
- میل رادکان
- هارونیه
- مقبره ابوحامد غزالی (طوس)
- آرامگاه نادرشاه
- آرامگاه خواجه ربیع
- آرامگاه فردوسی
- ایستگاه راه آهن
- گنبد خشتی
- مدرسه عباسقلیخان
تفریح‌گاه‌ها
مشهد دارای تفريح گاه های زیادی می‌باشد. اما مهم ترین آنها به شرح ذیل است:
- سرزمین موج‌های آبی
- پارک کوهسنگی
- پارک وکیل‌آباد
- کوهستان پارک خورشید: در انتهای بلوار هاشمیه و در دامنه کوه‌های شمال غربی مشهد قرار دارد.
- پارک آبی ایرانیان
- شهر بازی ملت مشهد
- باغ پونه
- پارک ساحلی آفتاب
- کوهستان پارک شادی
- پارک ملت
- بوستان طبیعی هفت حوض
- جاده طرقبه و شاندیز
- غار تاریخی و عمیق مغان
- سد گلستان
- سد طرق
- کمپ بزرگ غدیر
- مجموعه تفریحی کوه سر
- سرزمین عجایب
- باغ گل‌ها
- كيان سنتر
- پروما (در بولوار جانباز)
- چاليدره
- پارك علمى پروفسور بازيما(در مجتمع وصال در منطقه گردشگرى سپاد)
- بازار گوهر شاد
پارک‌های آبی
مشهد دارای ۴ پارک آبی ساخته شده و ۱ پارک آبی در حال ساخت می‌باشد که از این حیث همراه با دبی در صدر شهرهای خاورمیانه قرار گرفته است.
باید انجام داد
- دیدن حرم امام رضا و موزه‌های داخل حرم
- بازدید از آرامگاه فردوسی
- دیدن ییلاقات مشهد مانند شاندیز و طرقبه
- خرید از بازارهای بزرگ مشهد مانند: پروما، کیان سنتر، زیست خاور، الماس شرق، وصال و ...
- تفریح در پارک ملت مشهد
- استادیوم ورزشی ثامن الائمه مشهد که محل بازی‌های تیم فوتبال پدیده مشهد و سیاه جامگان می‌باشد
- شهر رویایی پدیده شاندیز
- هایپر مارکت پدیده شاندیز
- تفریح در پارک‌های آبی
- خوردن شله، شیشلیک، کباب، دیزی، آش رشته و غذاهای سنتی
خرید سوغات
یکی از مهم ترین بخش‌های سفر یک گردشگر یا زائر به مشهد، خرید سوغات است. مهمترین سوغات مشهد زعفران و خشکبار (نخود و کشمش در این میان مشهورتر است) می‌باشد و صدها فروشگاه برای تهیه آنها می‌توان پیدا کرد. دیگر سوغات مشهد صنایع دستی، فرش دستباف و سوغات مذهبی همچون مهر، تسبیح، جانماز و انگشتر عقیق است. در این بین قدیمی ترین سوغات شهر مشهد ظروف سنگی است که توسط صنعت‌کاران سنتی در مشهد ساخته می‌شود.
سوغات موجود در مشهد، همچنین می‌تواند سوغاتی‌های همه شهرهای خراسان باشد که در مشهد عرضه می‌شود: مانند: زعفران قائن، فیروه نیشابور...
پول
در مشهد هم همانند کلیه شهرهای ایران واحد پول ریال (تومان) می‌باشد.
خرید کردن
به دلیل توریستی بودن این شهر مجتمع‌های تجاری بسیار زیادی در سطح شهر ساخته شده‌است:
- بازار مرکزی
- بازار سپاد
- مجتمع تجاری الماس شرق
- مجتمع تجاری پروما
- مجتمع تجاری کیان سنتر
- مجتمع تجاری زیست خاور
- مجتمع خرید نیکا
- بازارچه معروف جنت
- هایپر مارکت پدیده شاندیز
- مرکز خرید پدیده شاندیز
- بازار گوهرشاد
- پاساژ حکیم
- برج آلتون
- برج سلمان
- مجتمع کامپیوتر تابان
- مجتمع کامپیوتر تک
- بازار رضا
- بازار فردوسی
و…
خوردن
یکی از جاذبه‌های مشهد رستوران‌های داخل و اطراف مشهد است که برای خوردن شیشلیک، چلو گوشت، انواع کباب و دیزی سنگی سنتی. گردشگران مشتاق را به سمت خود می‌کشد. از غذاهای مورد علاقه و مخصوص این شهر می‌توان به شله مشهدی اشاره کرد که معمولاً در مراسم خاص مذهبی طبخ می‌شود.
در ماه رمضان، با توجه به آنکه مشهد یک شهر زیارتی می‌باشد، و بیشتر افراد در آن مسافرانی هستند که از شهرهای دیگر به مشهد آمده‌اند و بنابراین از نظر اسلامی حکم مسافر را دارند، نسبت به سایر شهرهای ایران، سخت گیری کمتری در رابطه با رعایت شئونات این ماه صورت می‌گیرد.
بودجه
بدلیل جاذبه‌های فراوان زیارتی، خرید، تفریحی و آب و هوای مناسب، مشهد یک قطب گردشگری ایران است و در چند سال اخیر بدلیل امکانات و مراکز درمانی پیشرفته به مکانی مناسب برای گردشگرهای درمان هم در آمده است. با این اوصاف مشهد در سال پذیرای حدود بیست و پنج میلیون زائر و گردشگر است. تقریباً نیمی از هتل‌های ایران در مشهد واقع است. این جمعیت زیاد گردشگر و تنوع توان مالی آنها، تنوع فراوان کیفیت و قیمت اقامت و دیگر امکانات پذیرایی را در مشهد بوجود آورده است. برای مثال می‌توان از پنجاه هزار تومان در هتل رازی تا هشتصد و پنجاه هزار تومان در سوئیت امپریال هتل مجلل درویشی برای یک شب اقامت در مشهد هزینه کرد.
قیمت مناسب
برای پیدا کردن رستوران‌ها و کافی شاپ‌ها با قیمت مناسب بهتر است از جوانان مشهدی راهنمایی بگیرید! برای مثال رستوران‌های رضایی، شورورزی، چلوکبابی امید و... قیمت‌های مناسب و کیفیت غذای مطلوبی دارند. همچنین مشهد را می‌توان بهشت فست‌فودخورها در ایران به حساب آورد و با قیمت‌هایی مناسب نسبت به بقیه شهرهای بزرگ ایران، می‌توان غذایی تازه و با کیفیت تهیه کرد. فست‌فودهای پرطرفدار مشهد مثل هانی‌برگر، آس‌برگر، گاجره، پونک، کندز، می‌شف و خانه برگر پیشنهاد می‌شود.
قیمت بالا
رستوران پدیده شاندیز مشهد، رستوران ارم شاندیز، رستوران پسران کریم، خانه رولت، خانه استیک و رستوران‌های هتل‌های برتر، همانند رستوران هتل درویشی و رستوران هتل هما، مکان‌هایی هستند که قیمت نسبتاً بالاتری دارند. اما بدلیل کیفیت، تازگی و اعتبار نسبت به بقیه شهرها ی ایران، همچنان پر طرفدار و جذاب برای گردشگران هستند.
نوشیدن
در شهر مشهد نوشیدن هر گونه مشروبات الکلی و شراب ممنوع بوده و مجازات دارد ولی خوردن نوشابه‌های رایج و بدون الکل و ... در قهوه‌خانه‌ها و ... مجاز است.
خواب
مشهد با دارا بودن ۵۵ درصد تخت‌های گردشگری و اقامتی کشور، بیشترین تعداد مراکز اقامتی را به خود اختصاص داده‌است.
قیمت مناسب
- هتل اقامت. هر شب ۲۸ هزار تومان.
- هتل ارس مشهد. هر شب ۷۸ هزار تومان.
- هتل خاور مشهد، خیابان امام رضا، نرسیده به چهر راه دانش، ☎ ۰۹۱۵۱۲۴۵۴۵۱، دورنگار: ۳۸۵۱۷۵۰۴ (۹۸۵۱+)، پست الکترونیکی: khavar_hotel@yahoo.com. در ایام غیر پیک هر نفر ۶۰ هزار تومان.
- هتل جواهر شرق، خیابان امام رضا، بین امام رضا 6 و 8 (100 متر تا حرم)، ☎ ۱۳-۳۸۱۱۲۶۱۰-۵۱، پست الکترونیکی: info@javahershargh.com. هتل سه ستاره تاپ جواهر شرق یکی از هتل های تازه تاسیس در مشهد هست. دارای اتاق های وسیع با طراحی مدرن ترکیبی از سطح های کلاسیک و مدرن با چشم اندازی فوق العاده اتاق های دبل مجهز به امکانات ️ اینترنت وایرلس ماهواره حمام مستر و ... با قیمتی مناسب
قیمت بالا
هتل‌های هما ۱ و ۲، پردیسان، پارس و مجلل درویشی، هتل‌های ۵ ستاره مشهد را تشکیل می‌دهند.
- هتل قصر مشهد (کمترین قیمت شبی ۲۵۰ هزار تومان)
- هتل همای مشهد هر شب ۸۲۰ هزار تومان
- هتل توس مشهد با قیمت هر شب ۳۲۰ هزار تومان
- هتل قصر طلایی مشهد (کمترین قیمت شبی ۲۳۰ هزار تومان)
- هتل سینیور مشهد هر شب ۲۰۰ هزار تومان
- هتل الماس ۲ مشهد هر شب ۱ میلیون تومان
ارتباطات
تلفن
پیش‌شماره مشهد ۰۵۱ می‌باشد.
اینترنت
در سطح این شهر، اینترنت در کافی‌نت‌ها به صورت هزینه‌دار و در برخی مکان‌ها همچون پایانه مسافربری، فرودگاه، دانشگاه فردوسی اینترنت رایگان موجود است. برای دسترسی به اینترنت رایگان می‌توانید تقریباً در تمامی کافی شاپ‌های شهر از وای فای رایگان بهره ببرید. همچنین در برخی مناطق امکان دسترسی به اینترنت 3g و 4g را دارید.
سطح امنیت
امنیّت در مشهد مانند دیگر کلان‌شهرهای ایران است. توصیّه می‌شود در اماکن شلوغ مثل اتوبوس و مترو حواستان به کیف پولتان باشد و از همراه داشتن وجه نقد زیاد بپرهیزید. خودروی خود را در مکان‌های خیلی خلوت پارک نکنید و در صورت اجبار از قفل فرمان یا سایر لایه‌های امنیتی استفاده کنید. عبور از زیرگذرهای تاریک و خلوت هم در شب توصیه نمی‌شود.
خو گرفتن
کنسول‌گری‌ها
ترکیه (کنسولگری)، بلوار خیام جنوبی. 
افغانستان (کنسولگری)، خیابان امام خمینی– امام خمینی ۲۲ - کوچه دو شهید – پلاک۵۲. 
ترکمنستان (کنسولگری)، میدان ده دی – خیابان امام خمینی – امام خمینی ۲۲ پلاک ۳۴. 
عربستان سعودی (کنسولگری پیشین)، بلوار سجاد – خیابان مولوی – شماره ۴. 
عراق (کنسولگری)، بلوار فردوسی – نبش فردوسی ۲۲. 
پاکستان (کنسولگری)، خیابان امام خمینی – مقابل باغ ملی. 
قرقیزستان (کنسولگری)، بلوار فرامرز عباسی – فرامرز عباسی ۶ – پلاک ۶۱. 
تاجیکستان (کنسولگری)، بلوارسجاد- روبروی خیابان میلاد- ساختمان ۶۸ – واحد ۳. 
سازمان ملل متحد (کمیساریای عالی سازمان ملل متحد-امور پناهندگان)، بلوار سجاد – شماره ۴۵.
