تاجیکستان

   

پایتخت	دوشنبه
واحدپول	سامانی (TJS) 1 TJS = 0.0820 EUR
جمعیت	۹٬۵۰۴٬۰۰۰ (2021)
برق	۲۲۰ ولت / ۵۰ هرتز (یوروپلاگ، شوکو، AS/NZS 3112)
کدکشور	+992
منطقه زمانی	یوتی‌سی ۵:۰۰+، Asia/Dushanbe
اورژانس	112
سمت رانندگی	راست
ویرایش در ویکی‌داده

تاجیکستان در آسیای میانه قرار دارد.

آنچه باید بدانید

رود وخش یکی از مهم‌ترین رودهای تاجیکستان است و برای آبیاری زمین‌های پنبه و دیگر زمین‌های کشاورزی از آن استفاده گسترده‌ای می‌شود. این رود به رود آمو دریا می‌ریزد.

مردم

درصد بالایی از مردم تاجیکستان، تاجیک هستند و به زبان فارسی تاجیکی که زبان رسمی این کشور است سخن می‌گویند. اما این زبان بر خلاف ایران و افغانستان با خط کیریلیکی نوشته می‌شود.

تاریخ

تاجیکستان بخشی از امپراتوری سامانی بوده است و پس از آن میان حکومت‌های گوناگون دست به دست شده است تا این‌که در سده‌های اخیر زیر سلطه‌ی روسیه قرار می‌گیرد و پس از انقلاب روسیه بخشی از شوروی بوده است. پس از فروپاشی اتحاد شوروی، این کشور در سال ۱۹۹۱ استقلال یافت.

ناحیه‌ها

کشور تاجیکستان و منطقه‌های آن

دره فرغانه منطقه‌ای که در کشورهای همجوار نیز وجود دارد و یکی از اشتباه‌ترین تقسیمات جغرافیایی سیاسی جهان است

قراتکین قلب تاجیکستان و جایگاه پایتخت

خَتلان منطقه‌ای در جنوب باختری تاجیکستان که جنگ‌های داخلی پساشوروی از آنجا نشئت گرفت

پامیر این منطقه یکی از مرتفع‌ترین مناطق کوهستانی جهان است که برای طبیعت گردی، پیاده‌روی و کوه‌نوردی و نیز رانندگی در بزرگراه پامیر مناسب است

زرافشان دره‌های زیبا که در مجاورت آن کوهستان فان واقع شده است و خرابه‌های باستانی پنجکنت از دیگر دیدنی‌های این منطقه است

شهرها

ناحیه‌های تابع جمهوری (منطقه قراتگین)، ولایت سُغد، ولایت خَتلان، ولایت مختار کوهستان بدخشان بخش‌های اصلی جمهوری تاجیکستان هستند و مهمترین شهرهای آن عبارتند از:

• دوشنبه (به فارسی تاجیکی: Душанбе): پایتخت کشور تاجیکستان است. تا ۸۰ سال پیش دوشنبه دهکدهٔ کوچکی بوده‌است. دلیل نامگذاری آن این بوده‌است که در این محل دوشنبه‌بازار برگزار می‌شده‌است. میدان اسب‌دوانی، باغ گیاه‌شناسی، استودیوی سینمایی و آب‌های گرم گل‌پسته (در ۱۵ کیلومتری شهر) از دیدنی‌های دوشنبه هستند. در ۲۵ کیلومتری این شهر چشمه‌های معدنی درمانی به نام شاه‌عنبری واقع شده‌است. آب آن در بهبود بیماری‌های بندهای استخوان، دستگاه عصبی و بیماری‌های پوستی موثر است. از دیگر دیدنی‌های پیرامون دوشنبه به ویژه در قدیم، مهمانسرای قره‌تاغ در ۵۰ کیلومتری شهر است که در زمان شوروی سالانه سه هزار نفر تعطیلات خود را در آن می‌گذراندند.

• خجند: خُجَند (به فارسی تاجیکی: Хуҷанд) (نام در زمان شوروی: لنین‌آباد) شهر و ناحیه‌ای در کشور تاجیکستان و مرکز ولایت سغد است. این شهر دومین شهر بزرگ تاجیکستان پس از دوشنبه است. خجند تنها شهر تاجیکستان است که حتی پس از فروپاشی شوروی هنوز مجسمه‌ای از لنین را دارد. بر اساس آمار سال ۱۹۹۳م جمعیت این شهر نزدیک به ۱۶۲٬۰۰۰ تن بوده‌است که ۱۰۱٬۰۰۰ تن (%۶۲) آن تاجیک، ۳۲٬۰۰۰ روس و ۸٬۰۰۰ تن را ازبک‌ها تشکیل می‌دادند.

• استروشن: اِسترَوشَن (به فارسی تاجیکی: Истаравшан) (بونجیکت قدیم، مدتی نیز با نام: اوراتپه یا اوراتیوبه (Ура-Тюбе)) یکی از شهرهای ولایت سغد در کشور تاجیکستان است. این شهر نزدیک خجند و رودخانه سیردریا قرار گرفته است و حدود ۵۱۰۰۰ نفر جمعیت دارد (برآورد سال ۱۳۷۹). استروشن در کوهپایه‌های شمالی رشته‌کوه‌های ترکستان واقع شده و یکی از قدیمی‌ترین شهرهای تاجیکستان است.

• خاروغ: شهری است در کشور تاجیکستان. خاروغ مرکز استان خودمختار کوهستان بدخشان است. جمعیت این شهر بنا بر سرشماری سال ۲۰۰۰ برابر با ۲۸ هزار نفر است. ارتفاع آن از سطح دریا ۲۱۱۸ متر است و در ریزشگاه دو رود غُند و آمودریا (رود پنج) واقع شده‌است. خاروغ همچنین در نزدیکی مرز افغانستان قرار دارد. مردم این شهر به زبان شُغنی از زبان‌های ایرانی پامیری سخن می‌گویند.

مقصدهای دیگر

• کوه‌های پامیر که در ارتفاع‌های ۳٬۲۰۰ تا ۴٬۵۰۰ متری آن گذرگاه‌های وجود دارد واز مناظر دیدنی واقع در این کوه‌ها، دریاچۀ قراکول است.
• دره زرافشان جایی است مناسب کوه‌نوری و کوه‌پیمایی
• پنجکنت شهری مرزی که ۷۰ کیلومتر تا سمرقند فاصله دارد

واردشدن

روادید

برای بازدید کمتر از ۹۰ روز شهروندان کشورهای زیر به روادی نیاز ندارند: ارمنستان، آذربایجان، بلاروس، گرجستان، قزاقستان، قرقیزستان، مغولستان، روسیه و اوکراین.

با هواپیما

دو خط هواپیمایی این کشور یکی هواپیمایی ملی آن یعنی تاجیک ایر و دیگری خط هواپیمایی تازه تأسیس سامان ایر است. مهمترین پروازهای بین‌المللی از/به تاجیکستان عبارتند از:

• تهران: سامان ایر، ایران آسمان
• استانبول: ترکیش ایرلاینز، سامان ایر
• دبی/شارجه: سامان ایر، تاجیک ایر
• فرانکفورت: سامان ایر

با قطار

کارگران مهاجر معمولا از قطار مسکو استفاده می‌کنند که البته به روادید نیاز دارند. سفر با قطار در این مسیر ۵ روز طول می‌کشد و از مسیر کشورهای ازبکستان، ترکمنستان، قزاقستان عبور می‌کند.

دو مسیر ریلی از روسیه به مقصد تاجیکستان وجود دارد:

مسکو-دوشنبه

مسکو-خجند

دیدن

دیدنی‌های تاریخی

آثار مهم تاریخی و فرهنگی تاجیکستان

تاجیکستان مانند ازبکستان آثار تاریخی زیادی را در خود جای داده است.

• پنج کنت، یکی از مهمترین مراکز باستانی آسیای مرکزی است که از نفوذ هنر ایرانی حکایت می‌کند. این شهر باستانی که اکنون از مراکز طراز اول مطالعات باستان شناسی و هنری آسیای مرکزی به شمار می‌رود و در ۵۶ کیلومتری شرق سمرقند واقع شده است، در زمان ساسانیان مرکز مهم بازرگانی و سوق الجیشی سرزمین سغدیان به شمار می‌رفت. در قرن ۸-۵ م این شهر از رونق فراوانی برخوردار بود. نقاشیهای دیوار قصر پنج گفت که به صورتی کاملا سالم به دست آمده از عالی ترین آثار نقاشی باقی مانده از دوران باستان است. یکی از این نقاشی‌های تالار ۴۱، تجسم کامل هفت خان رستم است که چند قرن بعد از ان شرح مبسوط آن را در شاهنامه می‌توان دید.

• مهمترین محل تاریخی تاجیکستان، آرامگاه رودکی در قریه پنج رودک از توابع سمرقند است که ساختمان کنونی ان در سال ۱۹۵۸ با حضور نمایندگان ۳۸ کشور از جمله ایران گشایش یافت.

• مزار خواجه علاءالدین محمد را می‌توان به عنوان یک اثر تاریخی مهم دیگر در جنوب «ده نو» نام برد.

• در قشلاق بابک واقع در پامیر، خانه‌ای به نام خانه کتاب وجود دارد که اکنون به صورت یک مرکز بازدید توریستی در امده است. این خانه در قرن گذشته توسط استاد علی محمد بخارا ساخته شده و تابلوهای آن به سبک مینیاتور سازی ایرانی به دست استادی به نام عبدالمطلب نقاشی شده و پیرامون اتاقها به اشعاری به زبان تاجیکی و فارسی از غلام نبی و مبارک قدم از شعرای محلی مزین شده است.

• در ۸ کیلومتری خجند که کمال الدین مسعود خجندی شاعر بزرگ پارسی گوی منسوب به آن است اخیرا رصد خانه‌ای قدیمی متعلق به قرون ۱ تا ۳ هجری کشف شده است.

• در آچیه تپه واقع در جنوب تاجیکستان، که آنرا گنجینه زیرزمینی شاهکارها لقب داده‌اند، از چند سال قبل کاوش‌هایی توسط هیاتهای باستان شناسی موسسه تاریخ آکادمی علوم تاجیکستان صورت گرفته و تا کنون بسیاری از آثار قرون اولیه اسلامی در این کاوش‌ها به دست آمده است. هیات اعزامی زمین‌شناسی موسسه تاریخ آکادمی علوم تاجیکستان اخیرا در کوه‌های پامیر در ساحل راست رودخانه بازار دره به کشف شهری قدیمی نائل شده است در کاروانسرای آن مجموعه‌ای از سکه‌های فرغانه متعلق به یک هزار سال پیش، پارچه‌های مختلف و بیش از ۴۰ صفحه نسخه خطی فارسی به دست آمده است. در سالهای ۶۶ ـ ۱۹۵۶ هیات اعزامی آکادمی علوم تاجیکستان در منطقه کوهستانی پامیر در ناحیه بدخشان مجموعه‌ای از نسخه‌های خطی فارسی را کشف کرد. در میان نسخه‌های پیدا شده، شرح حال حسن صباح به قلم خود او، آفاق نامه ناصر خسرو، ام الخطاب از طوسی و آثار بسیاری درباره تاریخ و جغرافیای بدخشان که درهمان جا کتابت شده وجود داشت.

• یکی دیگر از آثار تاریخی تاجیکستان، بقایای شهر باستانی حصار واقع در ۵ کیلومتری شمال غربی دوشنبه است. از این شهر فقط یک دروازه با دو برج دیده بانی که در بین دو کوه ساخته شده باقی مانده است.

• در فاصله ۵۰۰ متری این بنا ساختمان یک مسجد دو طبقه دیده می‌شود که سالها متروک بوده و اخیرا احیا شده است.

طرب خانه ها از جمله اماکن مفرح جهت صرف شام همراه با موزیک زنده و رقص و آواز می باشد از جمله طرب خانه های معروف میتوان به طرب خانه اربط در خیابان میکرو ریان 92 نام برد

حرف‌زدن

مردم تاجیکستان فارسی حرف می‌زنند و لهجه تاجیکی دارند. اغلب تاجیکان به زبان روسی هم مسلط و جوان تر ها نیز به انگلیسی صحبت می کنند.

خریدن

واحد پول این کشور سامانی با نماد TJS است.

• ماشین‌های مرسدس بنز و لندز کروزر قیمت ارزانی دارند. همچنین ماشین‌های روسی مثل جیپ، مینی‌ون، الخ در تاجیکستان ارزان هستند.
• ودکای روسی اصل
• فرش و قالی
• سنگ های نیمه گران بها, عسل ,لباس های محلی و ساز های محلی از جمله سوغات تاجیکستان می باشد.

قیمت‌ها

واحد پولی تاجیکستان از سال ۲۰۰۰، سامانی انتخاب شده است.

خوردن

خوراکی در تاجیکستان شبیه به دیگر کشورهای آسیای مرکزی همچون افغانستان و پاکستان است با کمی طعم روسی.

• پلوو: برنج را با گوشت و روغن گیاهی درون ظرفی به نام قازان می‌پزند.
• لغمتن: یک سوپ پاستا که همراه گوشت بره یا گاو می‌خورند.
• ششلیک: شش کباب گوشت گاو، ماهی یا مرغ کباب شده
• دلمه: در برگ انگور، گوشت و فلفل می‌ریزند و آن را می‌پیچند.
• منتو : مخلوط گوشت چرخ کرده و سبزیجات که داخل خمیر پیچیده و بخار پز می شود

نوشیدن

• چای سبز: تاجیک‌ها هر روز چای می‌نوشند و آن را بدون شکر می‌نوشند. چای، نوشیدنی ملی است.
• کمپوت: شربتی که درون آن میوه ریخته‌اند.
• ودکا شاهانه ودکا ملی تاجیکستان که در سطوح کیفیت گوناگون در اکثر فروشگاه های دوشنبه یافت می شود.

خوابیدن

امکان اجاره خانه یا آپارتمان مبله بصورت روزانه در تاجیکستان وجود دارد که تقریباً روزی ۳۰ دلار یا ۳۵ دلار برای آپارتمانها می‌شود خانه نیز به نسبت وسایل و زیر بنا ۵۰ دلار یا بیشتر می‌باشد.

• مهمانخانه وخش. مهمان خانهٔ وَخش در مرکز شهر دوشنبه در میدان اُپرا بالت نبش خیابان رودکی است نزدیک به دانشگاه ملی و آکادمی علوم که برای دانشجویان موقت یا مهمانان توریستی نرخ مناسبی دارد. اتاق معمولی ۲نفره برای یک شب ۱۲۰ سامان است. اتاق لوکس ۲نفره برای یک شب ۱۸۰ سامان است.
• هتل اوستا. هتل اوستا در خیابان رودکی نزدیک به دانشگاه آموزگاری که آن هم نسبت به دیگر هتلها تقریباً مناسب است. هتل اوستا در سال ۱۳۸۸ یکصد دلار تقریباً معادل ۴۶۰ سامان است. آپارتمان سوئیتی شبی ۳۰۰ دلار، اتاق لوکس شبی ۱۰۰ دلار، اتاق نیمه لوکس شبی ۹۰ دلار، اتاق سوپر استاندارد شبی ۸۰ دلار، اتاق استاندارد شبی ۶۰ دلار، قهوه برای هر نفر ۳ دلار، ناهار و ضیافت با توافقنامه مشتری.
• هتل هیات ریجنسی. هیات ریجنسی دوشنبه، نخستین هتل ۵ ستاره در تاجیکستاناست.
• هتل استقلال. هتل استفلال در نزدیکی کاخ ملت و کاخ ریاست جمهوری قرار دارد. قیمت متوسط و سیستم انعطاف‌پذیری پرداخت و محل مناسب بعلاوه هوای مناسب و نزدیکی به دریاچه از ویژگیهای این هتل می‌باشد. ابن هتل دارای ۶۴ اتاق می‌باشد. اتاقها شامل ۸ اتاق یک نفره لوکس و ۵۶ اتاق دونفره نیمه لوکس می‌باشد که به صورت همزمان ظرفیت پذیرایی از ۱۲۰ نفر را دارا می‌باشد. تمامی اتاقها مجهز به سیستم‌های ارتباطی، مبلمان و اثاثیه مجهز و لوكس می‌باشد.
• هتل تاجیکستان. هتل تاجیکستان در مرکز شهر دوشنبه و در نزدیکی کاخ ریاست جمهوری و پارک بزرگ شهر واقع شده است. موزه ملی و ساختمان اپرا باله و تئاتر درام روسی نیز در نزدیکی این هتل واقع شده است. به سبب نزدیکی به مراکز اداری و مراکز کسب و کار و تفریحات بهترین موقعیت را در شهر دوشنبه دارا می‌باشد. فاصله این هتل تا فرودگاه ۱۰ کیلومتر و تا ایستگاه راه آهن ۳ کیلومتر می‌باشد. این هتل در سال ۱۹۷۵ ساخته شده است اما در سال ۲۰۰۲ عملیات بازسازی دوباره ان آغاز شد.
• هتل پایتخت.
• هتل تاج پلاس. هتل تاج پلاس با استانداردهای خوبی در زمینه هتل داری و گردشگری طراحی و ساخته شده است. طراحی داخلی لوکسی داشته و امکانات فراوانی برای میهمانان خود تدارک دیده است. هتل تاج پلاس ۲۰ اتاق و ۵ سوئیت مجلل و ۴ اتاق فوق‌العاده لوکس دارد.
• آسیا گراند هتل. آسیا گراند هتل یکی از جدیدترین هتل‌های کشور تاجیکستان و شهر دوشنبه می‌باشد که با استانداردهای روز دنیا در زمینه هتل داری و گردشگری طراحی و ساخته شده است. طراحی داخلی لوکسی داشته و امکانات فراوانی برای میهمانان خود تدارک دیده است.
• هتل مرکوری. هتل مرکوری یا هتل عطارد از هتل‌های تازه ساخت در دوشنبه می‌باشد. طراحی و فضای معماری این هتل با همه هتل‌های تاجیکستان متفاوت می‌باشد. این هتل طراحی کلاسیک و منحصر به فردی داشته و از باغ و مجسمه و آبشار زیبایی در محیط خود بهره می‌برد.
• هتل کیان. هتل کیان درقلب شهر دوشنبه و نزدیک سفارت ایران واقع شده است. فاصله این هتل تا فرودگاه ۱۵ کیلومتر می‌باشد. این هتل تنها ۱۰ اتاق داشته و امکاناتی از قبیل رستوران - بار- سونا - سالن کنفرانس برای ۸۰ نفر - باشگاه ورزشی و ... را نیزدارد.

سلامت

سامانه بهداشتی خوبی در تاجیکستان وجود ندارد و پرسنل پزشکی ضعیف هستند.

احترام

تاجیکستان یک کشور محافظه‌کار است و زنان باید در جاهای عمومی، روسری به سر کنند. مردان نباید با شورت بیرون بیایند حتی در شهر بزرگی مثل دوشنبه چنین چیزی دیده نمی‌شود. وقتی با افراد پیر صحبت می‌کنید دست راست خود را روی قلبتان بگذارید، این یک نشانه احترام در جامعه تاجیکستان است.