هرات
هرات یکی از کلان‌شهرهای افغانستان، مرکز ولایت هِرات در غرب آن کشور است. این شهر پس از کابل، دومین شهر پرجمعیت افغانستان محسوب میشود. هِرات قطب صنعتی و مهمترین کانون فرهنگی-هنری افغانستان به‌شمار می‌آید. رودخانه معروف هریرود از کنار این شهر می‌گذرد و نام هرات از نام این رود گرفته شده است.
این شهر یکی از پر جمعیت‌ترین شهرهای افغانستان است و همراه با کابل، مزار شریف و قندهار، یکی از چهار شهر بزرگ افغانستان به شمار می‌آید. اهالی اصلی آن به زبان فارسی با لهجه هراتی سخن می‌گویند. چند شبکه تلویزیونی مثل ساقی و هری در این شهر قرار دارند.
آنچه باید بدانید
ویرایشاز دههٔ ۱۳۷۰، هرات مرکز جذب مهاجران زیادی از سرتاسر افغانستان بوده‌است. ساکنان اصلی این شهر، اقوام فارسی‌زبان بودند. البتّه هم‌اکنون هرات دارای اقوام مختلفی است و عمدهٔ زبان محاوره‌ای در این شهر فارسی است. بیشتر مردم در این شهر زبان فارسی با لهجهٔ هراتی دارند. دیگر اقوام ساکن در آن عبارتند از: پشتون، هزاره، ترکمن و عرب. شهر هرات در غرب افغانستان، در یکی از هموارترین مناطق جغرافیایی افغانستان موقعیت دارد.
هِرات را در گفتارهای ادبی و رسمی هِرات باستان می‌گویند. هرات در دوره تیموریان، پایتخت ایران بود و در دوره صفوی، مرکز خراسان به حساب می‌آمد. این شهر از بابت مناره‌ها و معماری اسلامی عالی و مجلل خود شهرت دارد و در گذشته و حال، هِرات یکی از مراکز عمدهٔ آموزشی شمرده شده است. این شهر در سال ۲۰۰۹ پس از بررسی شهرهای مختلف جهان توسط سازمان یونسکو شامل برنامه هزار شهر و هزار زندگی این سازمان گردید.
بسیاری از شاعران و نویسندگان و عارفان و صوفیان متقدم سرزمین ایران و معاصر افغانستان در این شهر متولد شده و یا زیسته‌اند. با این همه، هرات به دلیل داشتن دو مرز مشترک با کشورهای ایران و ترکمنستان و دارا بودن بزرگترین شهرک صنعتی افغانستان، بزرگترین مرکز تجارتی افغانستان به شمار می‌آید. تا کنون هیچ سرشماری دقیقی در شهر هرات نشده است، اما اخیراً مسوولان دولتی اعلان کرده‌اند که این شهر دیگر ظرفیت پذیرش جمعیت بیشتری را ندارد.
هرات به ده ناحیه و دهها محلّه تقسیم شده‌است. نماد شهر مسجد جامع بزرگ این شهر است. ارگ هرات و مناره‌های این شهر نیز نمادهای دیگر آن به حساب می‌آیند. هرات میزبان نزدیک به نیمی از فعّالیّت‌های صنعتی افغانستان است. کارخانجاتی در زمینهٔ تجهیزات موتورسیکلت، برق و الکترونیک، منسوجات، شکر و انواع خوراکی در این شهر واقع شده‌اند. هرات همچنین بازار بزرگ فروش خودروهای وارداتی در سراسر افغانستان است. در شمال حومهٔ هرات، مسوولان دولتی در حال ساخت یک پالایشگاه نفت هستند. در هرات اماکن تاریخی مذهبی نظیر مساجد، مناره‌ها و ساختمان‌های تاریخی شهرت فراوانی وجود دارند. شهر هرات به دو بخش تقسیم شده‌است، شهر جدید هرات و شهر کهنه هرات، در شهر جدید در سالهای اخیر خانه و منازل نو با سبک نوین ساخته شده‌است اما عموما تخریب خانه‌های شهر کهنه هرات مجاز نیست. در سال ۲۰۰۸ شهر قدیم هرات برندهٔ جایزه میراث فرهنگی آسیا-اقیانوسیه در سازمان علمی فرهنگی آموزشی (یونسکو) سازمان ملل شد.
تاریخچه
ویرایشهرات قبل از کشف اقیانوس هند در گذرگاه جاده ابریشم قرار داشت و نقش بزرگ را در تجارت میان شبه قاره هند، شرق میانه، آسیای مرکزی و اروپا بازی می‌کرد. هرات از لحاظ موقعیت جغرافیایی در طول تاریخ بستر مناسب تلاقی مدنیت‌های شرق و غرب نیز به شمار می‌رفت. ازینرو هرات یکی از گهواره‌های تمدنی تاریخ پر بار خراسان شناخته میشود. تاریخ سیاسی هرات پر از فراز و نشیب است. چنانچه هرات همواره میدان لشکر کشی‌ها جنگهای اشغالگرانه، ویرانگرانه و گذرگاه جهان‌گشایان نیز بوده است. روی تصادفی نیست که تاریخ هرات مشحون از مبارزات آزادی خواهانه و استعمار شکن بوده‌است.
در دوره‌های ماد و هخامنشیان٬ هریوا (هَره‌ایوه) سرزمینی در اطراف رودخانهٔ هریرود بوده و یکی از ساتراپی‌های هخامنشیان بشمار می‌رفت. در سنگ‌نبشته بیستون داریوش بزرگ٬ هَره‌ایوه (Haraiva) در فهرست ساتراپی‌های هخامنشیان آمده است.
به قول مورخ یونانی هرودت، اسکندر مقدونی در ۳۳۰ قبل از میلاد، آرتاکوانا٬ مرکز ساتراپی هریوه را گشود. سپاهیان اسکندر شهر را ویران و باشندگان آن را بقتل رسانیدند. اسکندر سپس شهرى به نام «اسکندریه آره‌ایا» (Alexandria Areia) در کنار هریرود بنا کرد و جمعیت و آبادى آرتاکوآنا را بدین شهر که شاید هرات امروزین باشد تحویل کرد.
هرات در زمان ساسانیان در سنگ‌نبشته‌ای در کعبه زردشت واقع در نقش رستم بنام هریو یاد شده است. در دورهٔ ساسانی از مراکز مهم نظامی و منطقه مرزی در مقابله با هیاطله بوده است. پیش از حملهٔ اعراب مسلمان به ایران دارای اقلیت مسیحی نستوری بود. در سال ۳۱ ه.ق. (حدود ۶۵۰ م.) یا کمی پس از آن به دست اعراب مسلمان فتح شد.
در دورهٔ اعراب، یعنى در قرون وسطی، هرات همراه با نیشابور، مرو و بلخ یکی از چهار قسمت (چهار ربع) ایالت خراسان بود و هم مرکزی برای مسیحیت تحت نفوذ کلیسای نستوری و هم پایگاه مهم تصوف، یعنی نظریه زاهدانه اسلام به شمار می‌رفت. افرادی از پیروان «نقشبندیه» و «چشتیه»، انجمنهای اخوت صوفیه به مقامات وزارت و صدارت عظمی رسیده اند.
هرات مثل اکثریت مناطق دیگر خراسان با هجوم مغول در ۱۲۲۲ م. از بنیاد ویران شد و بیش از نیمی از اهالی بومی آن قتل عام و یا آواره شدند.
هرات بین سالهای ۶۴۳ تا ۷۸۴ ه.ق. پایتخت سلسلهٔ آل کرت بود. تیمور لنگ در سال ۷۸۴ هرات را گشود و آل کرت را نابود ساخت. در جریان این حمله هرات بار دیگر ویران و هزاران نفر کشته شدند. شاهرخ فرزند تیمور و همسرش گوهرشاد پایتخت تیموریان را در سال ۱۴۰۱ م از سمرقند به هرات منتقل کردند.
در ۱۵۰۶ شیبانیان آسیای مرکزی بر شمال افغانستان و هرات مسلط شدند. اندکی بعد هرات در تحت کنترل صفویان ایران قرار گرفت. در دوران صفوی هرات مهمترین شهر و مرکز خراسان محسوب می شد و همواره مورد طمع ازبکان بود حتی چندبار این شهر به دست ازبکان افتاد. اما سلطه ازبکان بر این شهر به صورت کوتاه مدت بود و آنها از دوره های فترت در اوایل سلطنت شاه طهماسب اول و اوایل سلطنت سلطان محمد خدابنده و شاه عباس اول استفاده کردند و هر بار برای مدت کمی این شهر را در اشغال داشتند.
پس از سقوط صفویان هرات مدتی در اشغال طایفهٔ ابدالی بود و به دست نادر شاه افشار افتاد. پس از مرگ نادر افغان‌ها بر هرات مسلط شدند. در دوران معروف به بازی بزرگ ماموران بریتانیایی در هرات فعال بودند و از جدایی آن از حکومت ایران پشتیبانی می‌کردند. در ۱۲۴۹ ه.ق. عباس میرزا از سوی فتح‌علی شاه قاجار مامور پس گرفتن هرات از افغان‌ها شد [نیازمند منبع]. مرگ عباس میرزا در راه مشهد این کار را ناتمام گذاشت. محمد شاه قاجار نیز کوششی برای فتح هرات کرد که ناکام ماند. در زمان ناصرالدین شاه قاجار٬ دوست محمدخان، حاکم کابل و قندهار هرات را گرفت. نیروهای ناصرالدین شاه تحت فرمان حسام‌السلطنه هرات را محاصره کردند و در سال ۱۲۷۳ این شهر را گرفتند. با مداخلات بریتانیا در جنوب ایران و بحرانی شدن روابط ایران و بریتانیا طی عهدنامه‌ای که در ۱۲۷۳ ه.ق. (۱۸۵۷ میلادی) در پاریس بین نماینده ایران و سفیر بریتانیا امضا شد قرار شد که نیروهای بریتانیا از بنادر و جزایر جنوب ایران خارج شوند و در عوض ایران نیز سپاهیان خود را از هرات فراخواند و استقالال افغانستان را به رسمیت بشناسد[نیازمند منبع]. پس از جنگ هرات بسال ۱۲۴۹ ه .ق. قسمت‌های از شرق هریرود به بعد (شامل هرات) به افغانستان ضمیمه گردید.
در تاریخ معاصر افغانستان هرات از استبداد داخلی، تحجر، تعصب و تجاوزات خارجی بیش تر از دیگران رنج کشید. هرات سراسر سده نوزدهم را در میان کشمکش‌های سرداران سدوزایی و محمدزایی و بازی بزرگ سپری نمود.
ورود
ویرایشبا هواپیما
ویرایشفرودگاه بین‌المللی هرات در ۱۵ کیلومتری جنوب این شهر واقع شده است. هواپیمایی‌های کام ایر و آریانا و پامیر روزانه از کابل به مقصد هرات پرواز دارند ولی از ایران بخواهید وارد شوید باید احتمالا از مشهد یا تهران پرواز کنید. در هر پانزده روز یک پرواز خارجی از هرات به شهر مشهد ایران از این فرودگاه صورت میگیرد.
با قطار
ویرایشافغانستان به طور کلی فاقد سیستم مسافری توسط قطار است. تلاشهایی برای اتصال افغانستان به سیستم مسافربری ریلی از طریق کشورهای ایران و تاجیکستان صورت گرفته که هنوز به بهره برداری نرسیده است. سیستم حمل و نقل ریلی برای نقل و انتقال بار از طریق شهر تایباد ایران به یکی از شهرکهای غربی شهر هرات (غوریان) به درجه اکمال رسیده است ولی بنا به مشکلات امنیتی و سیاست گذاری های ایران علیرغم سپری شدن بیشتر از ۵ سال از اعمار آن هنوز به طور عملی به بهره برداری نرسیده است.
با ماشین
ویرایشمسیری که از قندهار را به هرات متصل میکند امنیت ندارد و بسیار خطرناک میباشد اما مسیرهایی که از ایران به هرات ختم میشوند نسبتا امن هستند. مسیرهایی که از ترکمنستان به هرات ختم میشوند نیز نسبتا امن هستند ولی احتمال وقوع حوادث امنیتی در هر کدام از شاهراهای منتهی به این شهر وجود دارد؛ بنابراین پیش از حرکت در این مسیر اخیر اطلاعات خود را به روز کنید. بزرگراه آ-۷۶ هرات را به میمنه و سپس مزارشریف متصل میکند. این مسیر را به هیچ عنوان به شما توصیه نمی‌کنیم زیرا ساخت این راه هنوز به اتمام نرسیده و چند گروگان‌گیری در آن رخ داده است. برای رفتن به کابل توصیه می‌کنیم از مسیر هوایی استفاده کنید یا اگر مصر به ادامه سفر از طریق زمینی هستید با هماهنگی با ارگان های امنیتی از طریق شاهراه هرات-قندهار-کابل و با استفاده از محافظت نیروهای امنیتی سفر کنید.
سفر تمام اتباع خارجی در افغانستان و بالخصوص در ساحاتی که کنترل دولت در آن مشهود نیست بدون هماهنگی با نیروهای امنیتی توصیه نمیشود.
براساس برنامه دولت افغانستان قرار است شاهراهی که از بامیان و مناطق مرکزی می‌گذرد، هرات در غرب افغانستان را به کابل پایتخت وصل کند، ساخت این مسیر می‌تواند هرات را از مسیر کوتاه تر و امن تری به کابل وصل کند.[۱]
با اتوبوس مسافربری
ویرایشاتوبوس های مسافری از مشهد به هرات و بالعکس در حرکت هستند. متوسط زمان سفر بین این دو شهر ۸ تا ۱۰ ساعت است که بیشتر این زمان در خط مرزی بین دو کشور و به خاطر طی مراحل گمرکی و ویزای ورودی و یا خروجی طی میشود. سفر با اتوبوس برای سفری نسبتا ارزان تر فقط در حالاتی که ارزش اقتصادی سفر مورد توجه بیشتر است توصیه میشود. زمان حرکت اتوبوس ها از ترمینال مسافری شهر مشهد و هرات بین ۴ و ۵ صبح است.
گشتن
ویرایشغالب وسایل حمل و نقل در شهر هرات و شهرک های اطراف مشاهده میشود. در شهر هرات خطوط حمل و نقل عمومی به نام ملی بس یاد میشوند که شامل اتوبوس و مینی بوس میباشد. حمل و نقل عمومی توسط ملی بس و یا وسایط سه چرخه ایی که بین مردم به زرنج مشهور است انجام میشود. هزینه استفاده از زرنج ها نسبت به تاکسی و اتوبوس کمتر و به علت حجم و اندازه شان سرعت رسیدن به مقصد توسط این وسایط بیشتر ولی از لحاظ ایمنی هم به شدت کمتر است. گشت و گذار در داخل شهر با دوچرخه و یا حتی پیاده به نسبت بقیه وسایط حمل و نقل اسان تر و کم درد سر است. شهروندان هرات رابطه گرم و صمیمانه ایی با مسافران خارجی دارند و اکثر مردم حاضر به کمک و راهنمایی مسافران و گردشگران با روی باز میباشند.
با اتوبوس شهری
ویرایششهر هرات دارای سیستم اتوبوس شهری میباشد که به نام ملی بس یاد میشود. چند خط اتوبوس رانی از شرق به غرب هرات و از شمال به جنوب شهر در حرکت است. استفاده از این وسایط به خاطر شلوغی بسیار زیاد مسافران و سرعت کم نسبت بقیه وسایط مسافربری درون شهری توصیه نمیشود. اتوبوس های شهری از سیستم بلیط یا کارت برای پرداخت هزینه استفاده نمیکنند و برای استفاده از این وسایط داشتن پول نقد کافی است. ایستگاه های اتوبوس شهری در نقاط مختلف شهر با تابلو ها و بعضا با جایگاههای مخصوص مشخص شده است. هرچند در اکثر مواقع اتوبوسهای برای سوار کردن یا پیاده کردن مسافران در نقاط دیگر نیز ابایی ندارند.
با مترو
ویرایششهر هرات دارای سیستم مترو نیست. اما زمزمه هایی برای گنجانیدن سیستم مترو در پلان تفصیلی و توسعه ایی هرات که در حال حاضر در حال تهیه شدن است به گوش میرسد.
با تاکسی
ویرایشتاکسی هایی که در شهر روان و در ایستگاه هستند میتوانید به هر نقطه شهر با قیمت های مناسب و گشت و گذار کنید.
تاکسی‌ها معمولا تویوتا و هیوندای آبی یا زرد اغلب با شیشه‌های ترک خورده هستند. به راننده تاکسی، تاکسی‌ران یا دریور می‌گویند.
با ماشین
ویرایشبه علت عدم کنترل دولت، تعداد ماشین های شخصی موجود در شهر هرات تقریبا ۴ برابر ظرفیت معابر و خیابانهای این شهر است. استفاده از ماشین شخصی در اکثر مواقع در هسته مرکزی شهر به خاطر عدم وجود پارکینگ مناسب دردسر ساز و وقت گیر است.
جاذبه‌های گردشگری
ویرایش
زیارتگاه‌ها و اماکن مذهبی
ویرایش- مسجد جامع هرات در طول تاریخ فراز و فرودهای زیادی را دیده است. این بنا پنجمین مسجد بزرگ در جهان میباشد و از لحاظ تاریخی بیش از ۱۴۰۰ سال قدمت دارد.
- مجموعه مصلی هرات مربوط به دوره تیموریان شامل «مدرسه گوهرشاد»، «مسجد جامع گوهرشاد»، «مدرسه سلطان حسین بایقرا»، «خانقاه سلطان حسین بایقرا»، «مسجد جامع امیرعلی شیرنوایی»، «دارالحفاظ»، «دارالشفا»، «خانقاه اخلاصیه» و «مدرسه اخلاصیه». همچنین چهار مناره از مدرسه سلطان حسین بایقرا در ضلع باختری مصلی باقی مانده است.
- چهار مناره سلطان بایقرا، این مناره‌ها چسبیده به مجموعه مصلی قرار دارند. کاشی‌کاری‌های آبی روی این مناره‌ها بسیار چشم‌نواز هستند.
- مسجد گوهرشاد بیگم
- زیارتگاه‌های شاهزاده قاسم و شاهزاده عبدالله
- زیارتگاه میر عبدالواحد شهید مشهور به زیارت سلطان اغا
- زیارتگاه خواجه عبدالله انصاری، عارف، دانشمند و نویسنده مشهور
- موزه هرات یکی از قدیمی‌ترین و بزرگترین موزه‌های افغانستان است. این موزه در محل ارگ هرات (قلعه اختیار الدین) واقع شده است.
- موزه جهاد در پارک ملت هرات واقع شده است.اسماعیل خان، سیاستمدار و مبارز سابق مجاهدین، به همراه بسیاری دیگر در هرات، شهری که شوروی‌ها در دهه ۱۹۸۰، در آن شکست خوردند؛ معتقد بودند که باید این قیام علیه شوروی ها به عنوان مرجعی آموزشی برای نسل آینده باشند. با اینکه آموزش رکن اصلی این موزه است ولی مجموعه‌های این موزه که در سال ۲۰۱۰ ساخته شده، آن را به یکی از جاهای دیدنی افغانستان تبدیل کرده است.
موزه جهاد هرات - جاهای دیدنی افغانستان
در این موزه انواع سلاح‌ها، لباس‌های روسی، هلیکوپتر‌ها و جت‌های جنگی روسی گردآوری شده‌اند. به نظر میرسد که بخش اعظمی از موزه به بحث خشونت‌های غیرقانونی شوروی‌ها اختصاص داده شده است. تصاویری که کمتر دیده شده در موزه‌های جنگ افغانستان را به نمایش می‌گذارد.
مناطق تاریخی
ویرایش- پل مالان، پل مالان یکی از بناهای تاریخی هرات و از پل‌های زیبا و تاریخی افغانستان است که بر روی رودخانه هریرود در منطقه مالان ساخته شده است. این پل در سال ۵۰۵ هجری قمری (برابر با ۱۱۱۰ میلادی) و در زمان سلطان سنجر سلجوقی به همین شکلی که اکنون هست، با اندک تفاوت، ساخته شد.
- آرامگاه بانو گوهر شاد بیگم، به آدرس درب ملک، بالاتر از زیارت شاهزاده عبدالله و شاهزاده قاسم، نرسیده به خیابان (سرک) هرات، طرف قبله سرک
- قلعه اختیار الدین (ارگ)
- آرامگاه خواجه عبدالله انصاری در شمال شهر هرات (بیرون از شهر) در منطقه سرسبز گازرگاه . در این آرامگاه دو جاذبه مشهور دیگر یکی به نام موی مبارک و دیگری به نام سنگ هفت قلم وجود دارد که به خاطر مشکلات امنیتی اکثر اوقات به روی عموم مسدود میباشد.
- آرامگاه جامی در شمال باختری شهر هرات مربوط به دوران تیموریان
- آب‌انبارهای تاریخی
جاذبه‌های طبیعی
ویرایش- پارک تخت صفر در شمال خاوری شهر هرات واقع شده واز فراز تپه‌های آن منظره شهر را به خوبی می‌توان تماشا کرد. روایت است که گوهرشاد بیگم به خواهش پدرش (ملاصفر گاوچران) تختی ساخته بوده تا ملاصفر بر آن بنشیند و چریدن گله گاو را مراقبت نماید. بعدها این منطقه به دلیل چشم‌انداز زیبایی که بر فراز شهر دارد مورد توجه قرار گرفت.
- چشمه اوبه یکی از جاذبه هایی است که منسوب به هرات است اما سفر به آن طولانی و فارغ از خطر نیست. این جاذبه بسیار زیبا در ۱۰۰ کیلومتری شرق شهر هرات قرار دارد.
باید انجام داد
ویرایش- سفر به آرامگاه ها و زیارتگاه های شهر هرات به لحاظ معماری و بافت قدیمی آنها بسیار در خور توجه است.
- دیدار از منطقه موسوم به شهر کهنه به خاطر بافت تقریبا دست نخورده و قدیمی آن نیز توصیه میشود. اکثر بافت قدیمی این منطقه توسط موسسه آغا خان ترمیم و به سبک اصلی اش بازسازی شده است.
- سفر تفریحی به بلندی های شاهراه هرات- تورغندی در شمال موسوم به بند بغرچر و سرسبزی های شرق هرات در حد فاصل شهر هرات و شهرک کروخ در فصل بهار به خاطر طبیعت بکر شان توصیه میشود.
- سفر به شهرک تاریخی کرخ در شرق هرات در مسیر سفر به چشمه اوبه توصیه میشود.
- دیدار و استفاده از حمامهای قدیمی در شهر کهنه که قدمتی بیشتر از ۱۰۰ سال دارند و هنوز مورد استفاده قرار میگیرند توصیه میشود. هر چند باید مسایل بهداشتی در زمان استفاده از این حمامها در نظر گرفته شود.
- بازدید از کاروانسراهای قدیمی شهر کهنه به طور مثال کاروانسرای عبدالخالق خان یا تیمچه زرد، کاروانسرای مختار زاده و غیر که همگی در سطح شهر کهنه هرات قرار دارند توصیه میشود.
- دیدار از حوض آب انبار در منطقه چهار سوی شهر هرات که اکنون تبدیل به نمایشگاه دایمی نقاشی شده است توصیه میشود.
- دیدار از پل مشهور به مالان در قسمت جنوب غربی شهر توصیه میشود. این پل به لحاظ معماری قدیمی آن و استقامت اش در برابر سیلاب مشهور است.
- دیدن مسابقه کشتی در هر روز جمعه در منطقه موسوم به استادیوم نیز خالی از لطف نیست.
- خوردن غذاهای محلی در رستورانهایی که مشهور به تهیه این نوع غذاها هستند توصیه میشود. کچیری بچه ملنگ که واقع در چهار سوی شهر کهنه میباشد یکی از این نوع غذاها است.
میوه های هرات
ویرایشاز میوه‌های هرات می‌توان انواع انگور (انگور فخری، انگور لعل، انگور کشمشی، انگور عسکری، انگور پوشنگی، انگور حسینی، انگور روچه، انگور لوغی - و ... ) انواع خربزه، انواع زردآلو، انواع انار، انواع بهی، انواع انجیر، انواع بادام، انواع توت، انواع شفتالو، انواع آلو، انواع هندوانه، انواع سیب، انواع ناک و انواع امرود را نام برد.
آموزش
ویرایش- دانشگاه هرات، این دانشگاه در سال ۱۳۶۷ تاسیس شده است و در حال حاضر حدود ۱۰،۰۰۰ دانشجو دارد. در شهر هرات علاوه بر دانشگاه دولتی هرات بیشتر از ۱۷ موسسه تحصیلات عالی یا دانشگاه خصوصی در حال حاضر به فعالیت مشغول هستند که از نظر تعداد دانشگاه های خصوصی، هرات دومین شهر افغانستان در بخش تحصیلات عالی را داراست. از لحاظ رتبه بندی دانشگاههای کشور، دانشگاه هرات، دانشکده مهندسی عمران /سیویل، دانشگاه غالب و دانشگاه اشراق جزو ده دانشگاه برتر کشور هستند.
- سیستم آموزشی عموما دولتی است اما به تعداد بسیار زیادی مدارس ابتدایی و تحصیلات متوسطه در مراکز خصوصی ارایه میشود.
پول
ویرایش- واحد پول مروج در شهر هرات همان واحد پولی رسمی کشور یعنی افغانی است. هر چند واحد پولی ایران موسوم به تومان و دلار امریکایی نیز به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرند.
- برای تبدیل هر نوع ارز خارجی به افغانی معمولا به صرافی های خصوصی و نه بانکها مراجعه میشود. نرخ تبدیل ارز در بانکها معمولا ۲۰ درصد با نرخ عمومی در سطح شهر متفاوت است. چند صرافی در شمال شهر قدیمی جنب باغ آزادی قرار دارند.همچنین تعدادی صرافی در مرکز شهر (جاده لیسه مهری) و تعداد زیادی صرافی دیگر هم در مناطق دیگر شهر هستند. برای تبدیل هر نوع پول به پول رایج افغانستان توصیه میشود به مرکز صرافی های هرات واقع در جاده لیسه مهری مراجعه شود. نرخ تبدیل در این مرکز نسبت به دیگر مناطق شهر مناسب تر است. صرافی های مختلف دیگری در ورودی های غربی و شمالی شهر وجود دارد که استفاده از آنها توصیه نمیشود.
- به علت وجود مقدار زیاد ارز تقلبی و یا پول افغانی تقلبی توصیه میشود از صرافی های سیار که در کنار خیابانها مستقر هستند استفاده نشده و به مرکز صرافی ها مراجعه شود.
- بانک بین المللی افغانستان تنها مرجع ارایه پول از طریق کارت های ویزا و مستر کارت میباشد. برای استفاده از خودپرداز و دریافت دلار باید به شعبه مرکزی این بانک واقع جاده بهزاد یا تنها سوپر مارکت شهر که دستگاه خودپرداز دارد (فهیم سوپر مارکت واقع در جاده آزادی) مراجعه شود.
- بانکهای دولتی افغانستان شامل کابل بانک، بانک پشتنی بانک و دافغانستان بانک در این شهر شعبه دارند و خدمات عمومی ارایه میکنند.
- تمام بانکهای خصوصی و تایید شده کشور در این شهر شعبه و یا شعب مختلف دارند. اکثر این بانکها دارای کارتهای بانکی میباشند که صرف قابل استفاده در سیستم بانکی هر بانک است. این بانکها از قبیل عزیزی بانک، باختر بانک،غضنفر بانک، بانک تجارتی افغانستان و غیره میباشند
- بانک الفلاح، نمایندگی بانک مشهور قطر دارای یک شعبه در هرات میباشد. این شعبه صرفا خدمات مشخصی را برای کارمندان خارجی و یا شرکتهای تجارتی ارایه میکن
خرید کردن
ویرایشبه خاطر بسته بدون و محدود بودن شهر هرات، اکثر بازارهای خرید در اطراف هسته مرکزی شهر که به نام شهر کهنه و شهر نو مشهور است قرار دارد. اکثر بازارهای فروش در اطراف مسجد جامع شهر هرات قرار دارند. هر چند با گسترش شهر در سالهای اخیر تعداد انگشت شماری پاساژها و مراکز خرید جدید در بیرون از هسته مرکزی شهر افتتاح شده است. بازارهای چهار سو که منطقه بزرگی شامل ۴ بازار اصلی و قدیمی شهر هرات را در بر میگیرد در قسمت جنوب شرقی مسجد جامع هرات قرار دارد. چهار بازار متصل به چهار سو عبارتند از بازار عراق، بازار خوش، بازار قندهای و بازار ملک است.
- بازار ملک در شرق مسجد جامع هرات مرکز عمده مراکز خرید و فروش اجناس است. راسته طلا فروشی ها، مرکز عمده خرید و فروش طلا و زیور آلات در این بازار قرار دارد. پاساژهای عزیزی عرضه کننده انواع پارچه های زنانه و مردانه و پاساژهای متعدد دیگر عرضه کننده انواع لوازم خانگی است.
- بازار قندهار مرکز عمده خرید و فروش لوازم عطاری و انواع اقلام خوراکی است. این بازار یکی زا قدیمی ترین بازارهای شهر هرات است که کاروانسراهای مشهور و قدیمی آن هنوز فعالیت دارند.
- بازار خوش در قسمت جنوبی مسجد جامع هرات قرار دارد. این بازار معمولا ارایه کننده لواز آشپزخانه از قبیل ظروف چینی و آلومینیومی است. این بازار که همچنان به سبک قدیمی خود مانده است شامل مسگری ها و مغازه های قدیمی تولید ظرف مسی و ظروف روی و چدنی هستند.
- بازار عراق در قسمت شرقی چهارسوی قرار دارد و مرکز خرید و فروش اقسام مختلف لوازم دستی و مخصوصا فرش باب میباشد. در ابتدای این بازار چند کاروانسرای مشهور عرضه کننده بهترین و مرغوب ترین فرشهای دستباف هرار قرار دارد.
در قسمت شمالی مسجد جامع هرات بازار عتقیقه فروش ها قرار دارد. در این بازار عمدتا لوازم قدیمی و تاریخی به فروش میرود. هرات پلازا ، شرق پلازا ، ملی سنتر و برلین سنتر مشهورترین مراکز خرید هرات هستند که اکثر در خارج از هسته مرکزی شهر موقعیت دارند. این مراکز خرید عمدتا عرضه کننده جدید ترین لوازم و البسه میباشند. در این مراکز البسه با مارکهای خارجی و مطابق به مد روز به فروش میرسد.
خوردن
ویرایشکیچیری از غذاهای اصلی مردم هرات است که طور معمول هفته‌ای یک بار آن را طبخ میکنند.اما اگر شما زمستان را آنجا سپری کنید از خوردن مشهورترین غذای هراتی (گوشت لند)بی بهره نخواهید ماند.
بودجه
ویرایشقیمت خدمات و اسکان در شهر هرات نسبت به دیگر مناطق اطراف این شهر گران تر و نسبت به شهر کابل مرکز کشور ارزان تر است. هزینه حمل و نقل به علت مسافتهای نسبتا کوتاه درون شهری کم است. هزینه هتل ها نظر به موقعیت و امکانات آنها متفاوت است. هزینه هر شب هتل از شبی ۱۰ دلار در هتل های درجه ۴ تا شبی ۱۵۰ دلار در هتلهای درجه یک هرات متغیر است. هزینه خورد و خوراک نیز به همین منوال متفاوت است. هزینه متوسط یک وعده غذای گرم در سطح شهر از ۱ دلار الی ۵ دلار نظر به نوعیت غذا و موجودیت یا عدم موجودیت گوشت در آن متفاوت است. اقامت در یک هتل متوسط به شمول خدمات صبحانه به مدت ۱۰ روز هزینه ایی معادل به ۳۰۰ دلار امریکایی است. هزینه استفاده از تاکسی به طور متوسط بین ۱ الی ۵ دلار در مسیرهای مختلف متغیر است. هزینه استفاده از زرنج (وسایط سه چرخه) بین ۲۰ سنت تا ۲ دلار متغیر است. به طور مثال، هزینه استفاده از تاکسی از منطقه استادیوم (ساختمان ولایت /ساختمان اداری هرات) الی پشتون پل که ۱۰ کیلومتر مسافت دارد ۴ دلار هزینه دارد. هزینه استفاده از تاکسی از منطقه استادیوم تا جنوب شهر ۳ دلار هزینه دارد. هزینه استفاده از زرنج برای طی همین مسیر ۱و نیم دلار است.
قیمت مناسب
ویرایش- رستوران یاس
- رستوران ۵۰-۵۰ (فیفتی-فیفتی)
- رستوران ۵۰ پلاس (فیفتی پلاس)
- رستورانت ارغوان، جنب هوتل نظری، در این رستورانت با انواع کباب و پیتزا از شما پذیرایی میشود. برای خانم‌ها اتاق‌های خانوادگی در نظر گرفته شده است. قیمت غذاها تقریبا ۲۰۰ افغانی است.
قیمت بالا
ویرایش- هرات رستورانت که به ویژه در کابل و شهرهای شرق افغانستان شعبه دارد.
- رستوران ارگ که مقابل مجموعه دانشگاه هرات موقعیت دارد گران ترین رستوران و هتل موجود در هرات است.
- رستوران هزار و یک شب در منطقه تخت صفر و مشرف به شهر قرار دارد
نوشیدن
ویرایشنوشیدنی مشهور و محلی شهر به نام دوغ هراتی که متشکل از ماست ترشیده، آب و انگور است در زمان تابستان به وفور دیده میشود. به دلیل وجود کارخانه‌های مثل هرات آیس‌کریم شیر، دوغ و سایر محصولات لبنی در این شهر یافت میشود. آبمیوه‌های نستله و تکدانه به فراوانی در این شهر یافت میشود.
به علت فضای مذهبی سنگین در این شهر هر نوع نوشیدن مشروبات الکلی به شدت مذموم و ممنوع است. هر چند بازار نوشیدنی های الکلی به طور زیرزمنینی و غیر قانونی مشتریان خاص خود را دارد.
خواب
ویرایشقیمت مناسب
ویرایشهتل های زیادی با قیمت مناسب در این شهر یافت میشوند مخصوصا اگر شما خواسته باشید در مناطق پایین شهر اقامت گزینید.
هتل موفق واقع در مرکز شهر(شهر نو) از جمله هتل های با قیمت مناسب است.
قیمت بالا
ویرایش- هتل جام، ۳۰ اتاق خواب دونفره دارد. همه در هتل فارسی حرف می‌زنند. هزینه رستوران هتل ۳۰۰ افغانی است.
- هتل مارکوپولو، واقع در جاده بادمرغان. یک هتل بسیار مدرن است که امکانات مختلفی مثل اینترنت، صبحانه، آژانس، خشکشویی دارد.
- هتل پنج ستاره در منطقه‌ای بین تخت صفر و باغ ملت در هرات قرار دارد.
- هتل ۴ ستاره نظری، اتاق‌های هتل سیستم گرمایشی، تلویزیون، ماهواره، اینترنت - و ... دارند.
- هتل ارگ پنج ستاره وجود دارد برای توریستان و مسافران
- هتل چهار ستاره نظری هتل دریا هتل
ارتباطات
ویرایشتلفن
ویرایشدر هرات سیستم تلفن عمومی از بین رفته است و برای ارتباط تلفنی باید حتما از موبایل استفاده شود. شبکه تلفن سیمی بین ادارات و شرکتهای تجارتی هنوز برقرار است اما به ندرت استفاده میشود. ۵ شبکه مخابراتی موبایل در هرات فعال هستند که شامل اتصالات ، افغان بیسیم، ام تی ان ، و روشن میباشد. قیمتهای بین این شبکه ها معمولا گران ولی خدمات تماس بین شماره های هر شبکه معمولا بسیار ارزان است. شبکه های موبایل خدمات بسته های تماس با حجم زیاد به قیمت حدود ۴ دلار عرضه میکنند که شامل ۳۰۰ تا ۵۰۰ دقیقه تماس به شماره های موبایل بین شبکه ایی میباشد. خرید سیم کارت هریک از این شبکه ها در تمام نقاط شهر به آسانی امکان پذیر است. برای استفاده از این سیمکارتها باید هزینه تماس به صورت پیش پرداخت از طریق خرید کارتهای شارژ صورت بگیرد. هر شبکه برای خود کارتهای مختص به خود دارد که از ۱ دلار الی ۱۰۰ دلار قابل خرید است. دولت افغانستان ۱۰ درصد مالیات را از هر خرید کارت موبایل برداشت میکند.
اینترنت
ویرایشسرعت اینترنت در شهر هرات نسبتا خوب است. انترنت به دو صورت بی سیم ( ماهواره ایی) و دیتا (شبکه های مخابراتی/موبایلی) در هرات موجود است. قیمت هر گیگ انترنت در حدود ۳ دلار برای مدت یک ماه است. بسته های انترنت با حجم ۲، ۳، ۵ و حتی ۳۰ گیگ به صورت ماهانه از طریق شبکه های مخابراتی خریداری میشود.
سطح امنیت
ویرایشبه دلیل عدم وجود طالبان، این شهر امن‌ترین و بهترین جای افغانستان میباشد.
خو گرفتن
ویرایشسفارتخانهها
ویرایشسرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران، روزهای کاری همه‌روزه به جز جمعه‌ها
سر کنسولگری هند آمریکا تاجیکستان پاکستان ترکمنستان
جای بعدی
ویرایشدر فاصله ۱۷۷ کیلومتری هرات، چشت شریف واقع شده است. پس از گذر از بیابان که به چشت شریف می‌رسید جاده‌ای می‌بینید که دو طرف آن را کاج کاشته‌اند و دو بنای خراب شده به نام چشت که از خشت ساخته شده در کنار آن قرار دارد.
- ↑ بی‌بی‌سی