بهشهر
آنچه باید بدانید
ویرایشبِهشَهر از شهرهای شرقی استان مازندران، واقع در ایران و مرکز شهرستان بهشهر است که در گذشته (قبل از انقلاب ۱۳۵۷ ایران) آن را اشرف مینامیدند. زبان محلی مردم بهشهر زبان مازندرانی است اما معمولاً به زبان فارسی صحبت میکنند. طبق آخرین سرشماری جمعیت بهشهر در سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۹۴٬۷۰۲ نفر میباشد. بهشهر یکی از قدیمیترین شهرهای ایران است.
تاریخ
ویرایشپیشینه و وجه تسمیه
ویرایشنام بهشهر پیش از دوره صفویان، تمیشان، خرگوران، نامیه، پنج هزاره، آسیابسر بودهاست. چون مادر شاه عباس، بهشهری بوده، وی با مسافرت به بهشهر، این شهر را پایتخت تابستانی خود ساخته و نام آن را به اشرفالبلاد، یعنی بهترین و شریفترین شهرها، تغییر دادهاست. او، کاخها و عمارتهایی را در بهشهر بنا نهاد.
ناحیه جنوبی دریای مازندران از گذشته بسیار دور از اهمیت سیاسی، تاریخی و نظامی فوقالعادهای برخوردار بودهاست. بررسی و کاوشهایی که در سواحل دریای کاسپین در مکانهایی مانند غارهای هوتو و کمربند انجام گرفتهاست، قدمت این ناحیه را به دوره غارنشینی و تقریباً ۱۰۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح به ثبت رساندهاست. تحقیقات دیگر موید آن است که در ادوار باستانی این منطقه یکی از حوزههای مهم تمدن قبل و بعد از تاریخ ایران بودهاست.
هنگام جهانگشایی و کشور گشایی کوروش کبیر چندین هزار در فتح بابل در سال ۵۳۹ق. م ۲۰ هزار پیاده و ۴هزار سواره جریک سواره و پیاده از مردم تبری و مردمی در سپاه او بودند و همچنین در جنگهای بین ایران و یونان در زمان خشایار شاه بهطوریکه هردوت مورخ یونانی مینویسد دستهای از جوانان و چریکهای مردمی و تبری با ساز و برگهای آراسته از کمان از چوب خیزران و پوششهای خیرهکننده به سپهسالاری آریا همراه شاهنشاه ایران بودند. قبل از ورود آریاییها به سرزمین ایران، اقوامی بنام دیو یا دیوان در این ناحیه زندگی میکردند مطابق کاوشهای باستانشناسی که از تپههای شمال غرب بهشهر (نزدیک رستمکلا) به عمل آمد یک قطعه هاون سنگ سفید را کشف نموده و که به ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد بر میگردد، یا اینکه غارهای هوتو و کمربند آثار حیات در دورانهای فرو لیتیک (میانه سنگی) ۶۰۰۰ تا ۸۰۰۰ سال قبل از میلاد و نئولیتیک (پارینه) سنگی را در محدوده بهشهر بیان دارد. در دوره ساسانیان آنچه مسلم است حکومت شرقی مازندران (شهرستان فعلی بهشهر چه جلگه چه هزار جریب) با خانواده کشنسف بودهاست این خاندان تا سال ۵۲۸ م در مازندران حکومت داشتهاند و در این سال چون حکومت طبرستان بفرمان قباد (۴۸۷–۵۳۱) ساسانی به پسر بزرگش کاوس که یکی از سر سپردگان و طرفداران سر سخت مزدک بود ظاهراً برچیده شد و کیوس رسماً پادشاه طبرستان گردید و پایتخت او هزار جریب و کیاسر بود. از کیوس فرزندی ماند به نام شاهپور که در نزد عمویش انوشیروان بسیار عزیز بود و در دربار میزیست و پس از مرگ انو شیروان به طبرستان رفته و در آتشگاه کوسان (کوهستان امروزه غرب بهشهر) یا در آتشکده پیرامون کیاسر دشت هزار جریب بهسر برده و مردم طبرستان علاقه زیادی به او پیدا کردند.
هنگام حمله اعراب به ایران و فرار یزدگرد سوم به خراسان به مازندران آمده و مثل پدر در آتشکده کوسان بهشهر (مغرب بهشهر) معتکف شد و به عبارت مشغول گردید. تحقیقات به عمل آمده از متون تاریخی نشان میدهد که در اواسط قرن سوم هجری قمری دین اسلام در شکل علویان در این ناحیه نفوذ یافتهاست. شهرستان بهشهر در ابتدا به عنوان یکی از روستاهای حائز اهمیت با نامهای نامیه، کبود جامه، تمیشه، قره طغان پنج هزاره، واشرف معروف بودهاست. در دوره صفویان، شکوفائی و رونق این ناحیه بیشتر گردید.
پس از احداث شهر، شاه عباس چندین هزار گرجی را به شهر اشرف کوچاند. شاه عباس هرگاه به مازندران میآمد اشرف را به دیگر نقاط آن ترجیح میداد. احتمالاً نخستین گروه نمایندگان سیاسی انگلستان در اشرف البلاد به حضور شاه عباس رسیدند. اشرف البلاد در اثر جنگهای داخلی حملات ترکمنها، افغانها و حملات سپاهیان زند صدمات فراوان دید و بهطور پی در پی تخریب شد. نادر شاه هنگامی که اعزام جنگ با لزگیها بود مدتی را در این شهر سپری کرد. محمد حسن خان قاجار علاقه زیادی نسبت به آن داشت و غالباً در این شهر اقامت میکرد، سکنه این شهر از اقوام گوناگون تشکیل شده بود، از جمله مهاجران گرجی که شاه عباس آنها را از قفقاز کوچانده بود، همچنین گروهی از خانوادههای طالشی لنکران که از سواحل دریای خزر آمده بودند و جمعی هم از ثاتها که یکی از قبایل ایرانی بود.
آب و هوا
ویرایششهر بهشهر به دلیل قرار گرفتن میان کوه و دریا، آب و هوای معتدل و مرطوب دارد و میزان بارش زیاد باران و رطوبت بالا و قسمتهای جنوبی شهرستان به دلیل دارا بودن پوشش کوهپایهای و ارتفاع زیاد آب و هوای سردتر و کوهستانی و زمستانهای بارانی و برفی دارد.
آمار سالیانه ایستگاههای سینوپتیک اداره کل هواشناسی استان مازندران در سال ۱۳۸۷[۱]
نوع پارامتر | بهار | تابستان | پاییز | زمستان | سالانه |
---|---|---|---|---|---|
میانگین دما (درجه سانتیگراد) | ۱۹٫۴ | ۲۶٫۸ | ۱۵٫۲ | ۹٫۳ | ۱۷٫۷ |
حداقل مطلق دما (درجه سانتیگراد) | ۶٫۸ | ۱۷ | -۲٫۰ | -۲٫۸ | -۲٫۸ |
حداکثر مطلق دما (درجه سانتیگراد) | ۳۵٫۸ | ۴۰٫۶ | ۳۲٫۰ | ۲۹٫۵ | ۴۰٫۶ |
مجموع ساعات آفتابی (واحد ساعت) | ۵۵۰٫۷ | ۶۰۹٫۶ | ۴۲۴٫۹ | ۳۸۷٫۶ | ۱۹۷۲٫۸ |
نوع پارامتر: تعداد روزهای بارندگی | ۲۳ | ۴۷ | ۳۴ | ۳۲ | ۱۱۴ |
حداکثر بارندگی روزانه، میلیمتر | ۱۰٫۵ | ۲۷٫۶ | ۵۰٫۹ | ۲۷٫۷ | ۵۰٫۹ |
مجموع بارندگی، میلیمتر | ۳۶٫۶ | ۸۲٫۸ | ۳۲۴٫۴ | ۱۷۷٫۷ | ۶۲۱٫۵ |
تعداد روزهای یخبندان | ۰ | ۰ | ۳ | ۱۱۳ | ۱۴ |
میانگین رطوبت (%) | ۷۶ | ۷۶ | ۸۲ | ۸۲ | ۷۹ |
ورود
ویرایشبا هواپیما
ویرایشنزدکترین فرودگاه به بهشهر از سمت باختر فرودگاه دشت ناز ساری و از سمت خاور فرودگاه گرگان است. فرودگاه ساری حدود ۳۰ دقیقه با بهشهر فاصله دارد. فرودگاه گرگان حدود یک ساعت از بهشهر فاصله دارد.
با قطار
ویرایشایستگاه راه آهن بهشهر با قدمتی بیش از ۷۰ سال در حال خدمت رسانی به مسافران این شهرستان میباشد. قطار درجه یک و درجه دو به مقصد تهران به صورت روزانه در حوالی شب با ساعاتی متغیر برای رفت و برگشت مسافران موجود است. همچنین به صورت یک روز در میان قطار فوقالعادهای هم به مقصد تهران در اوایل شب موجود میباشد. قطارهای مسیر تهران بهشهر شامل قطارهای شش تخته درجه یک و چهار تختهٔ البرز میباشد.
قطارهای محلی به مقصد زیرآب هم هر روز برای مسافرتهای کوتاه ویژهٔ مسافران استان گلستان و مازندران موجود میباشد.
با ماشین
ویرایشبا اتوبوس
ویرایشاز تمام شهرهای ایران امکان سفر با اتوبوس به بهشهر وجود دارد.
گشتن
ویرایشبا تاکسی
ویرایشتاکسیهای خطی زیر نظر سازمان تاکسیرانی بهشهر فعال هستند.
- تاکسی تلفنی انقلاب
- تاکسی تلفنی ساحل
- تاکسی تلفنی فرودگاه
- تاکسی تلفنی شمال
- تاکسی تلفنی دوستی
- تاكسي تلفني هما
- تاكسي تلفني لاله
- تاكسي تلفني بهاران
- تاكسي تلفني بیسیم
تاکسیهای اینترنتی فعال عبارتند از:
- اسنپ
- ماکسیم
- تپسی
با ماشین
ویرایشترافیک در شهر بهشهر در ساعاتی از روز نسبتا سنگین است ولی میتوان با ماشین شخصی به تمام قسمتهای شهر سفر کرد چون هیچ طرح ترافیکی در این شهر وجود ندارد.
جاذبههای گردشگری
ویرایششهرستان بهشهر از جمله شهرهای خوش آب و هوا و دارای جاذبه های گردشگری استان مازندران است
این شهرستان از شمال به دریای خزر (خلیج میانکاله)، از غرب به شهرستان ساری، از جنوب به شهرستان نکا و استان سمنان، و از شرق به شهرستانهای کردکوی و بندرگز در استان گلستان محدود است. به علت وجود شرایط مساعد در دامنه کوههای جهان مورای (البرز شرقی)، بهشهر امروزی به عنوان یکی از روستاهای پیش از تاریخ شکل گرفته است و در طول تاریخ، نامهای مختلفی نظیر تمیشه، نامیه، خرگوران، پنجهزاره و آسیا بستر داشته است.
این شهرستان در زمان شاه عباس، اشرف البلاد (اشرف شهرها)، و در دوره پهلوی اول بهشهر نام گرفت. این شهر در زمانی که مورد توجه شاه عباس صفوی قرار گرفت، دگرگونیهای عمدهای در بافت و سیمای آن به وجود آمد.
از جمله میتوان به عمارتهای دلگشا، خیابانهای عریض، حمامهای مختلف، حوضچههای زیبا و آب انبارها اشاره کرد. این بناها و همچنین آب و هوای و دریاچه زیبای آن از عوامل اصلی جذب جهانگردان به استان مازندران و شهرستان بهشهر به حساب میآیند.
از آثار باستانی این شهرستان میتوان به کاخ صفی آباد، باغ و عمارت چهلستون (کاخ شهرداری فعلی و قصر سلطنتی شاه عباس)، سر چشمه عمارت (در حال ویرانی) استخر یا دریاچه عباس آباد و غارهای متعدد اشاره کرد.
مجموعه تاریخی عباس آباد در فاصله ۹ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان بهشهر و در میان ارتفاعات سلسله جبال البرز و در جنگلهای نیمه انبوه منطقه قرار گرفته است.
این مجموعه از جمله بناهای شگفت انگیز دوره شاه عباس صفوی در استان مازندران است. این مجموعه شامل کوشک داخل آب بندان، حمام، برج آجی، محوطه گلباغ، جاده سنگفرش و … بوده که در سال ۱۰۲۱ قمری به دستور شاه عباس اوی ساخته شد.
کوشک داخل آب بندان در زمان احداث دارای بخش تحتانی به صورت چهار طاقی بوده و بر بالای آن بنایی با مصالح چوبی برای استراحت شاهان صفوی ساخته شده بود.
در بخش زیرین و در میان چهارطاقی یک ستون قطور آجری قرار گرفته که دارای سوراخهای بسیار زیاد است. آب با حرکت در داخل این چهارطاقی و با عبور از مجاری باعث ایجاد فوران در طبقه بالا میشد.
در اطراف جاده سنگفرش از شمال به جنوب محوطه و رو به سوی گلباغ، چند برج آجری برای حفاظت مجموعه ساخته شده بود که در حال حاضر دو برج آجری آن سالم مانده است.
عباس آباد یکی از بزرگترین مجموعههای فرهنگی – تفریحی استان مازندران است که سالانه گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به خود جذب میکند.
برخی از جاذبههای گردشگری شهرستان بهشهر عبارتند از:
عمارت باغ شاه، استخر عباس آباد بهشهر، کاخ صفی آباد، بنای تاریخی چشمه عمارت، سیمای طبیعی و حیات وحش میانکاله، قلعه پلنگان، بز پل بهشهر، سیکا پل بهشهر، غارهای هوتو و کمربند، آتشکده کوسان ( روستای کوهستان )، قلعه شاه نشین آسیابسر، بقعه امیر کمال الدین و امیر جمال الدین ، حسینیه فرحی رستمکلا، بقعه و گورستان تاریخی سفید چاه، جنگلهای بهشت گمشده گلوگاه، چشمه رز بن و دره پاسند، مجموعه تاریخی گوهر تپه و … .
همچنین امامزاده عباس، خانه کلبادی، گورستان سفید چاه، کاخ صفی آباد، عمارت و باغ صفوی بهشهر از مهمترین آثار فرهنگی این خطه از استان به شمار میرود.
زیارتگاهها و اماکن مذهبی
ویرایش- امامزاده علی اصغر
- امامزاده عبدالحق
- امامزاده یوسف
- شاهزاده حسین
- مقبره آقا سید رضا کنتی
موزهها
ویرایش- موزه گوهر تپه
مناطق تاریخی
ویرایشمجموعه تاریخی و تفریحی عباس آباد
ویرایشعباسآباد بهشهر از جمله مهمترین و بزرگترین باغهاى تاریخى کشور است به طورى که باستانشناسان این مجموعه را اوج شکوفایى باغسازى در ایران معرفى مىکنند.
دریاچه زیبا، وجود راه هاى دسترسى مناسب و اقامتگاه، آثار باستانى متعلق به دوره صفویه، آب و هواى مطبوع و دل انگیز جنگلى از جمله امتیازاتى است که موجب شده این منطقه به یکى از مهمترین قطبهاى گردشگرى مازندرانتبدیل شود.
مجموعه عباسآباد به دستور شاه عباس اول صفوى در سال ۱۰۲۰ و ۱۰۲۱ قمری ساخته شده است و در حال حاضر مهمترین باغ غیر کویرى ایران محسوب مىشود. در آن زمان به دستور شاه عباس صفوى اراضى این منطقه که خرگوران نام داشت خریدارى و شهرى تحت عنوان اشرف البلاد ساخته شد که اقامتگاه شاه عباس اول در مازندران بود. وی هرگاه به مازندران مىآمد اشرف را به دیگر نقاط آن ترجیح مىداد.
این منطقه بعدها به بهشهر تغییر نام یافت و بهشهر امروزى، شهرى زیبا و جذاب و سرسبز است که آثار طبیعى و تاریخى فراوانى دارد و به یکی از قطبهای گردشگری استان مازندران تبدیل شده است.
استخر عباسآباد به وسعت تقریبى ۱۰ هکتار در میان جنگل و به صورت سد محکمى در بین ۲ کوه بلند بنا شده که قدمت آن به ۳۷۰ سال قبل برمىگردد. در مرکز مخزن استخر، سدى ساخته شده که از ۸ ستون در اطراف و یک ستون مشبک در مرکز شکل گرفته که ستون مشبک مانند صافى آب عمل مىکند و به یک کانال آب یک تا یک و نیم مترى راه دارد.
این کانال به قسمت مرکزى مرتبط است و از زیر دیواره سد عبور داده مىشود تا در فاصله ۱۵۰ مترى پایین دست سد از زیر زمین به سطح بیاید. بنابراین، هنگام وجود بیشترین مقدار آب در سد، نیازى به تخلیه آب از طریق دریچه نیست، بلکه از طریق همین سیستم مکش، آب تخلیه مىشود.
این سد را جهت جمعآورى آبهاى زمستانى بهوجود آوردهاند و امروزه آب جمع شده در پشت سد در تابستان مقدار زیادى از اراضى برنج کارى را مشروب مىسازد.
در وسط استخر در میان آب عمارتى قرار دارد که هنوز پابرجاست و در اطراف آن ابنیه زیادى وجود داشته که متأسفانه دیگر اثرى از آنها نیست.
حجم آب استخر در فصول مختلف سال تغییر مىکند تا حدى که در برخى از فصول، عمارت داخل استخر کاملاً به زیر آب فرو رفته و در برخى زمانها و در حالت کم آبى که عموماً فصل تابستان است کاملاً هویدا مىشود.
با این حال و در کمال شگفتى با وجود این همه تغییرات که بهصورت متوالى تکرار مىشود این بنا همچنان به طور مستحکم پا بر جا مانده تا حیرت بازدید کنندگان را برانگیزد.
چشمه عمارت
ویرایشچشمه عمارت از جمله دیدنیهای شهرستان بهشهر است و مربوط به دوره صفوی میباشد. این اثر در سال ۱۳۵۲ توسط وزارت فرهنگ و هنر با شمارهٔ ۹۴۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
کاخ و عمارت تاریخی صفیآباد
ویرایشکاخ صفی آباد در جنوب غرب شهر بهشهر و در بالای ارتفاعات منتهی به دشت قرار دارد. این کاخ در زمان شاه صفی؛ نوه شاه عباس توسعه پیدا. این کاخ در میان باغی زیبا به صورت بنایی مربع شکل که دارای ابعاد ۲۵ در ۲۵ متر بوده و در دو طبقه ساخته شد.
ورودی کاخ در سمت شمالی قرار داشته که با عبور از پنج پله امکان دسترسی به داخل طبقه اول کاخ وجود دارد . طبقه اول دارای اتاقهای متعدد بوده که از طریق راهرو و هشتی امکان دسترسی به داخل آن وجود دارد.
مصالح به کار رفته در این کاخ عمدتا سنگ، آجر و گچ است. این کاخ در زمان حمله افغانها آسیب دید و در زمان نادر شاه مرمت و بازسازی شد .این بنا در زمان قاجاریه نیز مورد مرمت قرار گرفت.
آثار دیگر
ویرایش- باغ و عمارت چهلستون (کاخ شهرداری فعلی و قصر سلطنتی شاه عباس)
- باغ شاه
- آب انبار قدیمی
- غار کمربند
- غار هوتو
- آتشکده کوسان (روستای کوهستان)
- قلعه شاهنشین آسیابسر
- بقعه امیر کمالالدین و امیر جمالالدین
- حسینیه فرحی رستمکلا
- بقعه و گورستان تاریخی سفیدچاه
جاذبههای طبیعی
ویرایش- جنگل عباسآباد
- تالاب میانکاله و شبه جزیره و ذخیرگاه زیستکره میانکاله
در دوازده کیلومتری شمال شهر بهشهر واقع میباشد. مساحت آن بیش از شصتوهشت هزار هکتار و ارتفاعِ آن بینِ ۱۵ تا ۲۸ متر کمتر از سطحِ دریای آزاد است. میانکاله از سال ۱۳۴۸ به عنوان «منطقهٔ حفاظتشده» تعیین شد و هماکنون با عناوین پناهگاه حیات وحش، تالاب بینالمللی و ذخیرهگاه طبیعی زیستکره تحت حفاظت سازمان محیطزیست ایران قرار دارد. تالابها و سواحل این منطقه افزونبر پرندگان مهاجر، محل تخمگذاری و زیستگاه اصلی بسیاری از ماهیان دریای خزر نیز باشد، به ویژه کپور و کفال و ماهیان خاویاری. نزدیک به نیمی از خاویار ایران از آبهای این منطقه صید میشود.
- جنگل پاسند
- آبشار سمبی
- آبشار سنگنو
- آبشار اسپهاو
- آبشار جزی
- منطقه جنگلی چاخانی
- منطقه جنگلی همندی گو سره
باید انجام داد
ویرایشآموزش
ویرایشدانشگاه علم و فناوری (دانشگاه علم و فناوری مازندران)، بلوار دانشگاه، کیلومتر ۳ جاده دریای چهار فصل، ☎ +۹۸۱۱۳۴۵۵۲۰۰۸، پست الکترونیکی: Info@mazust.ac.ir.
دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر (دانشگاه آزاد بهشهر)، کیلومتر ۳ بزرگراه سردار صحرایی (جاده بهشهر ـ ساری)، ☎ +۹۸۱۱۳۴۵۳۸۳۲۴، دورنگار: +۹۸۱۱۳۴۵۳۸۳۲۵، پست الکترونیکی: info@iaubeh.ac.ir.
آموزشکده فنی و حرفهای پسران امام خمینی (دانشکده فنی بهشهر)، بهشهر، میدان قدس، بلوار ابوعمار، پایینتر از میدان قائم، کوی پویندگان، ☎ +۹۸۱۱۳۴۵۷۶۴۴۱، دورنگار: +۹۸۱۱۳۴۵۸۸۶۱۶.
دانشگاه پیام نور مرکز بهشهر (دانشگاه پیام نور بهشهر)، کیلومتر 7 بزرگراه بهشهر ـ گرگان، خلیلشهر، خیابان دانشگاه، ☎ +۹۸۱۱۳۴۶۴۸۵۷۷، دورنگار: +۹۸۱۱۳۴۶۴۶۲۳۱.
دانشکده پرستاری بهشهر، بهشهر، بلوار شهید هاشمی نژاد، کوچه سیدی، ☎ +۹۸۱۱۳۴۵۳۴۴۷۶، دورنگار: +۹۸۱۱۳۴۵۲۳۵۰۰، پست الکترونیکی: fnbehshahr@mazums.ac.ir.
پول
ویرایشواحد پول رایج در این شهر ریال ایران میباشد، ولی اکثر داد و ستدها به صورت عمومی به واحد (تومان) انجام میشود.
خرید کردن
ویرایش| مراکز خرید بیشتر در خیابانهای امام و هفت تیر واقع شدهاند. | مرکز خرید سابقی | مرکز خرید صدف | مرکز خرید شریعت | بازارهای هفتگی چهارشنبه بازار | بازار روز | بازار امام رضا
خوردن
ویرایشغذای مرسوم در بهشهر علاوه بر غذاهای رایج کشور شامل موارد زیر می باشد:
- ترش خمیر آش (آش ترشی محلی)
- آش ماست محلی
- آش دوقلیه
- آش گزنه
- مرغ ترش
- فسنجون
- حلیم
- نان گردویی بهشهر
- شیرینی نصیری
- حلوای گردویی بهشهر
- حلوای کنجدی (پِشتِ زیک)
- کماج
- قَتِلّمِه
نوشیدن
ویرایشخواب
ویرایشارتباطات
ویرایشتلفن
ویرایشکد استان مازندران ۰۱۱ میباشد و مراکز مخابراتی با پیششمارههای خاص و خطوط فیبرنوری دارد.
مراکز مخابراتی
ویرایش- مرکز شهید هاشمینژاد
- مرکز آیتالله کوهستانی
- مرکز گلشهر
- مرکز شهیدآباد
اینترنت
ویرایشبهشهر اینترنتی با سرعت بالا 5G و در بعضی نقاط 4G دارد ولی در برخی روستاهای اطراف اینترنت 3G است.
سطح امنیت
ویرایششهر دارای سطح امنیت بالایی است.
خو گرفتن
ویرایشسفارتخانهها
ویرایشدر این شهر سفارتخانه وجود ندارد.