گذرنامه
گذرنامه یا پاسپورت مدرک هویت شخصی‌ست که توسط دولت‌ها برای شهروندان‌شان به منظورت مسافرت به سایر کشورها صادر می‌شود.
گذرنامه‌ها با داشتن روادید یا جواز ورود به کشوری بیگانه، برای مسافرت خارجی معتبر می‌شوند. روادید از طریق سفارت یا کنسولگری کشور مقصد صادر می‌شود و معمولاً بصورت برچسبی مهر خورده است که به یکی از صفحات گذرنامه چسبانده می‌شود.
گذرنامه همچنین می‌تواند به عنوان مدرکی هویتی برای کارهای اداری از جمله بازکردن حساب بانکی مورد استفاده قرار گیرد.
محتویات
ویرایشاولین پیمان‌نامهٔ جهانی در سال ۱۹۲۰ میلادی در مورد گذرنامه مورد توافق اعضای جامعهٔ ملل قرار گرفت و آنها تصویب کردند که اطلاعات تمام گذرنامه‌ها به زبان فرانسوی نیز (که زبان دیپلماتیک آن دوره بود) در گذرنامه‌ها درج شود. امروزه تمام گذرنامه‌ها غیر از زبان محلی با نام PASSPORT، PASSEPORT یا PASAPORTE روی جلد آنها نامگذاری می‌شوند و اطلاعات داخل آنها غیر از زبان محلی، حداقل باید به یکی از زبان‌های انگلیسی، فرانسوی یا اسپانیایی درج شده باشد.
جلد گذرنامه حاوی کلمهٔ passport و نام کشور صادرکننده به زبان‌های محلی و انگلیسی هستند. نشان کشور و یک علامت بین‌المللی به منظور نشان دادن بیومتریک بودن پاسپورت نیز روی جلد آن موجود است. در اولین صفحهٔ گذرنامه و پشت جلد رویی، متنی در مورد مسئولیت صاحب گذرنامه در خصوص حفظ آن و اینکه گذرنامه در مالکیت کشور صادرکننده قرار دارد دیده می‌شود. همچنین عباراتی نیز در خصوص نگهداری از آن و درخواست تحویل آن به پلیس و مراجع قانونی در صورت مفقودی نوشته شده است.
در صفحهٔ اطلاعات شخصی، اطلاعات اولیهٔ صاحب گذرنامه ثبت شده است: نام خانوادگی، نام، نام پدر، تاریخ و محل تولد، جنسیت و عکس صاحب گذرنامه، تاریخ صدور و انقضای گذرنامه، کشور محل اقامت، محل صدور و نام و سِمت صادر کننده. اکثر گذرنامه‌ها در حال حاضر دارای شماره‌ای ماشین شده در پایین صفحهٔ اطلاعات هستند که اطلاعات گذرنامه در آن بصورت کُد نوشته شده است و از استانداردهای ICAO پیروی می‌کند.
صفحهٔ بعدی به منظور چسباندن عکس همراهان صاحب گذرنامه استفاده می‌شود و بیشتر صفحات بعدی آن خالی هستند. این صفحات به منظور عملیات اداری مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله مهر ورود و خروج به کشور مقصد یا مبدأ، چسباندن روادید یا اجازهٔ کار و یا توضیحاتی از قبیل محدودیت مسافرت، تغییر زمان اعتبار گذرنامه و ... .
پر شدن صفحات گذرنامه
ویرایشدر برخی از کشورها، در صورت پر شدن صفحات گذرنامه قبل از تمام شدن مدت اعتبار، امکان اضافه کردن صفحات اضافی وجود دارد. در ایران این کار امکانپذیر نیست. بجای آن گذرنامه بطور رایگان تعویض می‌شود و تاریخ صدور آن زمان تعویض و تاریخ انقضای آن، زمان انقضای گذرنامهٔ قبلی خواهد بود. تعویض گذرنامه در ایران در شعبات پلیس ۱۰+ و ادارهٔ گذرنامه و در خارج از ایران در تمام نمایندگی‌های کنسولی جمهوری اسلامی ایران امکانپذیر است. اگر کمتر از ۴ صفحه خالی در گذرنامهٔ خود دارید هر چه سریعتر نسبت به تعویض آن اقدام کنید. ورود به برخی از کشورها حداقل با ۳ صفحهٔ خالی در گذرنامه امکانپذیر است.
در صورتی که در خارج از ایران گذرنامهٔ خود را به دلیل پرشدن تعویض کردید اما روادید در گذرنامهٔ قبلی موجود است، آن را دور نیندازید و در کنار گذرنامهٔ جدید به همراه داشته باشید! به ادارهٔ اتباع خارجی کشور محل اقامت خود مراجعه کنید و آنان در صورت لزوم، ویزای جدیدی را در گذرنامهٔ جدید خواهند چسباند.
انواع مختلف گذر نامه
ویرایشگذرنامهٔ عادی (توریستی)
ویرایشگذرنامهای عادی است که به شهروندان هر کشور اعطا می‌شود. با استفاده از این گذرنامه می‌توان برای مقاصد گردشگری، تحصیل و تجارت به خارج از کشور مسافرت کرد.
گذرنامهٔ دیپلماتیک
ویرایشهمانطور که از نام آن پیداست این گذرنامه به دیپلمات‌ها و مقامات سطح بالای سیاسی اعطا می‌شود. گاهی اوقات سیاست‌های صدور ویزا برای دارندگان این نوع از گذرنامه با افراد عادی متفاوت است.
گذرنامهٔ خدمت
ویرایشاین گذرنامه برای کارمندان دولت به منظور سفرهای کاری‌شان در نظر گرفته شده‌است. قوانین مربوط به آنها همانند گذرنامه‌های دیپلماتیک است.
روال اداری
ویرایشصدور گذرنامه
ویرایشصدور گذرنامه در ایران از طریق شعبات پلیس ۱۰+ امکانپذیر است. برای دریافت گذرنامه محدودیت سنی وجود ندارد.
دریافت فرم و پوشهٔ ثبت‌نام در ایران هم از پلیس ۱۰+ و هم از شعبات پستی امکانپذیر است. پوشهٔ ثبت‌نام بعد از تکمیل باید به پلیس ۱۰+ تحویل داده شود. هزینهٔ آن در حال حاضر (شهریور ۱۳۹۴) ۸۷۸۵۰۰ ریال است که ۳۷۵۰۰ ریال باید متعلق به شهرداری و ۷۵۰۰۰۰ ریال متعلق به نیروی انتظامی است. مبلغ صدور گذرنامه در خارج از ایران در نمایندگی‌های کنسولی ایران در اروپا ۸۸ یورو در در سایر نقاط کم و بیش به ارز معادل آن کشور است. در ایران گذرنامه ۱۰ روز بعد از ارسال مدارک از طریق پست به محل سکونت ارسال می‌شود. جزییات مدارک مورد نیاز را می‌توانید از وبگاه خدمات الکترونیکی پلیس ایران ببینید.
موارد خاص مربوط به بانوان
- اجازه محضری برای بانوان متأهل از سوی همسر و برای فرزندان مؤنث زیر ۱۸ سال از سوی پدر و یا قیم قانونی.
- بانوان مقیم خارج احتیاج به اجازه محضری همسر ندارند، همچنین اقامت با گذرنامه ایرانی قابل قبول است.
- بانوانی که همسر آنها فوت نموده، می‌بایست اصل گواهی فوت همسر و یا اصل شناسنامه باطل شده همسر و بانوان مطلقه می‌بایست اصل طلاق‌نامه را ارائه نمایند.
موارد خاص مربوط به آقایان
- ارائه اصل و کپی کارت پایان خدمت یا معافیت صرفاً هوشمند (کارت‌های قدیمی اعتبار ندارند) و یا موافقت‌نامه سازمان وظیفه عمومی برای مشمولین.
- آقایان دانشجو و یا دانش آموز برای خروج از کشور می‌بایست نامه از محل تحصیل خود دریافت و به سازمان وظیفهٔ عمومی تحویل نمایند.
توجه: کسانی که اقدام به تعویض کارت پایان خدمت یا معافیت قدیمی به هوشمند نموده‌اند، بعد از گذشت ۲۴ ساعت از درخواست تعویض، می‌توانند با ارائه برگهٔ ثبت درخواست تعویض کارت به افسران گذرنامه مستقر در دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی، درخواست صدور یا تعویض گذرنامه دهند.
توجه: آقایان بالای ۵۰ سال احتیاج به آرایه کارت پایان خدمت ندارند.
تجدید گذرنامه
ویرایشدر موارد زیر گذرنامه تجدید می‌گردد به عبارت دیگر گذرنامهٔ جدید صادر می‌شود:
- پایان یافتن اعتبار ۵ ساله
- پرشدن صفحات گذرنامه
- تغییر یافتن نام و نام خانوادگی و یا تاریخ تولد به استناد شناسنامه ایرانی
- درخواست تغییر محل اقامت
- درخواست تفکیک نام فرزندان از گذرنامه
تجدید گذرنامه در ایران در شعبات پلیس ۱۰+ و در خارج از ایران در سفارت‌خانه‌ها یا نمایندگی‌های کنسولی ایران امکانپذیر است. روال آن نیز کم و بیش شبیه به اخذ اولین گذرنامه است.
مفقود شدن گذرنامه
ویرایشاز گذرنامهٔ خود مراقبت کنید و جز در موارد لازم آن را با خود حمل نکنید. در صورت مفقود شدن گذرنامه دچار اضطراب نشوید و هر چه سریعتر مورد را در ایران به ادارهٔ گذرنامه و در خارج از ایران به سفارات یا نمایندگی‌های کنسولی اطلاع دهید. در خارج از ایران باید مفقودی را به پلیس و مقامات محلی و همچنین به سفارات و نمایندگی‌ها کنسولی ایران اطلاع داد. نمایندگی‌های کنسولی ایران در بسیاری از کشورها صدور گذرنامهٔ جدید را بعد از گذشت یک ماه از اعلام مفقودی و بررسی گزارش پلیس محلی به جریان می‌اندازند. در ایران صدور گذرنامهٔ جدید در صورت مفقودی، تا ۶ ماه به طول می‌انجامد(قانون جديد عوض شد )
یک نسخهٔ کپی از گذرنامهٔ خود داشته باشید
ویرایشهمواره یک کپی از صفحات مختلف گذرنامهٔ خود به همراه داشته باشید و یک نسخه را هم در محل سکونت خود نگهداری کنید. صفحاتی اطلاعات شخصی، ویزا و صفحات مهرهای ورود و خروج از جمله صفحاتی هستند که می‌توانید از آنان کپی تهیه کنید.
به همراه داشتن کپی این مزیت را دارد که در مناطق ناامن، پرمخاطره و مشکل‌ساز به همراه نداشتن گذرنامه برایتان دردسرساز نخواهد شد و یا حداقل مشکل کمتری در برخورد با مقامات انتظامی محلی خواهید داشت. در صورتی که از شما مدرک هویتی درخواست شد می‌توانید کپی گذرنامهٔ خود را نشان دهید. در برخی از کشورها نداشتن مدرک هویتی شائبهٔ مهاجر غیرقانونی بودن شما را به ذهن نیروهای امنیتی متبادر می‌کند.
انقضای گذرنامه
ویرایشعملاً آخرین روز اعتبار گذرنامهٔ شما روزی نیست که روی آن ثبت شده است. همواره پیشنهاد می‌شود که ۶ ماه زودتر از انقضای گذرنامه نسبت به تجدید آن اقدام کنید. بسیاری از شرکت‌های حمل و نقل (خطوط هوایی، شرکت‌های کشتیرانی و ...) مسافرینی با گذرنامه‌ای بامدت اعتبار محدود را نخواهند پذیرفت. در صورتی که در کشوری خارجی هستید و گذرنامه‌تان منقضی شده ممکن است از نظر قانونی دچار دردسر شوید. گذرنامهٔ کشورهای مختلف مدت اعتبار مختلفی دارند. بعضی از آنان اعتبار ۱۰ ساله و بقیه ۵ ساله دارند. اعتبار گذرنامه‌های ایرانی ۵ ساله است.
محدودیت سفر
ویرایشروادید گواهی‌ای که نشان می‌دهد دارندهٔ آن اجازهٔ ورود، ماندن و یا گذر به یک کشور دارد زبان دریافت پی‌دی‌اف پی‌گیری ویرایش رَوادید یا ویزا (به انگلیسی: Visa)، گواهی است که نشان می‌دهد دارنده آن اجازه گذر از، یا ورود به یک کشور را دارد.
روادیدهای لائوس، تایلند، و سری‌لانکا
روادید معمولاً دارای محدودیت‌هایی برای افراد خارجی است که به خاک یک کشور وارد می‌شوند؛ این محدودیت‌ها شامل زمان ماندن، شمار رفت‌وآمد به خاک آن کشور یا حق کار در کشور مورد نظر است.
روادید بیشتر به اجازهٔ ورود به یک کشور مربوط می‌شود. در برخی از کشورها، روادید با اجازه‌نامهٔ رسمی ماندن و اقامت در آنها متفاوت است. در هر مورد، روادید توسط افسر مهاجرت در هنگام ورود تأیید می‌شود و در هر زمان می‌تواند لغو شود.
معمولاً روادید به صورت برچسب یا مُهر بر روی کاغذهای مربوطه در گذرنامه اشخاص، چسبانده یا زده می‌شود.
به‌طور کلی می‌توان روادید را دربردارندهٔ هدف سفر، مدت اقامت و مهلت ورود به کشور مقصد دانست.[۱]
گونه‌های روادید بر پایه روابط بین کشورها ویرایش ۱) حرکت آزاد[۲]
۲) لغو روادید (بدون روادید)[۲]
۳) روادید در بدو ورود[۲]
۴) روادید از مبدأ[۲]
۵) سفر ممنوع[۲]
حرکت آزاد ویرایش در این حالت هر شهروند کشور مبدأ می‌تواند در کشور مقصد اقامت، کار و تحصیل کند و تفاوتی بین شهروندان دو کشور نیست. برای نمونه می‌توان به کشورهای عربی خلیج فارس اشاره کرد. شهروندان هریک از کشورهای امارات متحده عربی، بحرین، عربستان سعودی، کویت، عمان و قطر * می‌توانند در هریک از این کشورها، کار، تجارت یا سفر کنند. نمونه تکامل یافته‌تر این نوع آزادی حرکت را در بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا می‌توان دید.[۲]
- پس از قطع روابط دیپلماتیک عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر با دولت قطر در سال ۲۰۱۷؛ ورود شهروندان قطری به خاک کشورهای مذکور ممنوع گردید. اما قانون حرکت آزاد برای شهروندان قطری در دیگر کشورهای عضو شورای همکاری‌های خلیج فارس همچنان بر پاست. [نیازمند منبع]
لغو روادید ویرایش دراین حالت، شهروندان، اغلب برای سفر کوتاه مدت یا دیدار، نیازی به روادید ندارند. اما برای کار و تحصیل باید درخواست روادید کنند. در این حالت، صدور روادید کاری معمولاً فرایند ساده‌ای است و چون شهروندان حق رفت‌وآمد دارند تنها به دلایلی همچون مالیات، روادید کاری لازم است. نمونه این نوع روادید، لغو نیاز به دریافت روادید برای شهروندان امارات متحده عربی در تابستان ۱۳۹۴ از سوی کشورهای عضو توافق‌نامه شنگن است. بدین ترتیب شهروندان امارات متحد عربی بدون نیاز به روادید می‌توانند به همه کشورهای اروپایی سفر کنند.[۲]
روادید در مقصد ویرایش این نوع روادید بیشتر برای روادیدی کوتاه مدت است و هنگام ورود مسافر به مقصد، روادید صادر می‌شود. تفاوت آن با لغو روادید در این است که کشور مقصد همچنان حق عدم صدور روادید را برای خود محفوظ نگه می‌دارد. همچنین بیشتر اوقات باید برای صدور روادید پول پرداخت. سفر شهروندان ایرانی به مالزی تابع چنین شرایطی است.[۲]
روادید از مبدأ ویرایش در این حالت هرکس که قصد سفر به کشور دیگری دارد باید از قبل با مراجعه به نمایندگی دیپلماتیک کشور مقصد، درخواست روادید بدهد که فرایندی وقت‌گیر و با احتمال زیاد دریافت نکردن روادید همراه است. در این روش، گاهی مسافر باید مدارکی از وضعیت شغلی، تمکن مالی و برای روادیدی تحصیلی مدارک دانشگاهی خود ارائه کند. در بیشتر موارد این مدارک باید ترجمه شده باشند که خود، هزینه بر است.[۲]
سفر ممنوع ویرایش در این حالت کشور مبدأ یا مقصد سفر اتباع همدیگر را ممنوع می‌کنند. این اقدام اغلب به دلایل سیاسی و امنیتی رخ می‌دهد. مثلاً شهروندان ایران حق سفر به اسرائیل را ندارند. این مورد نباید با توصیه‌های امنیتی اشتباه گرفته نشود. به عنوان نمونه، در سال ۲۰۱۵، وزارت امور خارجه بریتانیا به شهروندان خود توصیه می‌کرد از سفر غیرضروری به ایران خودداری کنند اما سفر از طرف هیچ‌کدام از کشورهای ایران و بریتانیا ممنوع نشده بود.[۲]
گونه‌های روادید ویرایش روادید دیدار از بستگان روادید تجاری و بازرگانی روادید دانشجویی روادید پیوستن به خانواده روادید گردشگری روادید استارتاپی (کارآفرینی) گرفتن ویزا
آژانس مسافرتی و فرودگاه بین المللی
https://evisa.mfa.ir/fa/سامانه ویزا جمهوری اسلامی ایران